Su ayak izi kavramının sürdürülebilir su yönetimi çalışmalarında kullanılması

Abstract

Türkiye'de 112 km3 olan kullanılabilir su miktarının, 44 km3'ü tarım, sanayi, içme ve kullanma amaçlı olarak tüketilmektedir. İklim değişikliğine paralel olarak azalan su potansiyelinin en büyük su tüketicisi tarım sektörüdür. Artan nüfusun gıda ihtiyacının karşılanması açısından tarımsal sulama büyük önem taşımaktadır. Bu ihtiyacın sürdürülebilir bir şekilde karşılanması gerekmektedir. Bu çalışmada sürdürülebilir su yönetimi çalışmalarına örnek teşkil etmesi amacıyla Türkiye'de toplam su kullanımının yaklaşık % 74'ünü oluşturan tarım sektörünün su tüketimi, su ayak izi kavramı kullanılarak değerlendirilmiştir. Türkiye ölçeğinde tarımsal üretimin % 65'ini oluşturan 10 tarım ürününün sulama suyu ihtiyacı Dünya, Türkiye ve Antalya ölçeğinde karşılaştırılmış olup, 6 ürünün sulama suyu ihtiyacının Dünya ortalamasının üzerinde olduğu belirlenmiştir. Antalya'da tarımsal üretimin % 91'ini oluşturan 20 tarım ürününün birim su ayak izi değerlerinin farklılıkları Dünya, Türkiye ve Antalya ölçeğinde karşılaştırılmıştır. Seçilen tarım ürünlerinin sulama suyu ihtiyacının genel olarak Antalya ortalamasının, Türkiye ortalamasından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Tarım sektörünün yanı sıra turizm sektöründe önemli bir yere sahip olan Antalya'da turizmin su tüketimi de, su ayak izi kavramı kullanılarak değerlendirilmiştir. Turizm sektörünün su tüketimin belirlenmesi amacıyla, Antalya'da belirlenen turizm tesislerinde su tüketimi doğrudan ve dolaylı su tüketimi olarak değerlendirilmiştir. Dolaylı su tüketiminin tespiti amacıyla yiyecek, içecek ve elektrik tüketimine bağlı su ayak izi hesaplamaları yapılmıştır. Belirlenen 5 yıldızlı bir konaklama tesisinde, doğrudan ve dolaylı su tüketimi birlikte değerlendirilerek yıl bazında ortalama su ayak izi 11900 l/geceleme olarak hesaplanmıştır. Bu değer uluslararası çalışmalarda bulunan su ayak izi değerlerine göre daha yüksektir.