Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında sağlık alanında kadın yöneticiler

Abstract

Günümüzde yaşanan gelişmelerle kadınlar, çalışma yaşamında daha çok yer almaktadırlar. Ancak Türkiye'de toplumun ataerkil anlayışı ve toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olarak üst düzey yönetici kademelerinde yeterince kadın lider bulunmamaktadır. Liderliği her disiplin kendi açısından tanımlar ve toplumsal kültür, bilgi ve bakış açısına göre farklı anlamlar yükler. Yönetim kademesindeki faaliyetlerin sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi için önemli olan, yöneticilerin liderlik özelliklerini sürdürebilmeleri ve yönetimde kadın erkek eşitliğine özen gösterilmesidir. Bu çalışmanın amacı, sağlık alanında yer alan kadın ve erkek yöneticilerdeki liderlik bulgularını kadın çalışmaları ve toplumsal cinsiyet perspektifinde açıklayarak, liderlik özelliklerinde kadın erkek farkını ortaya koymaktır. Bu kapsamda öncelikle liderlik, kadın liderliği, ataerkillik, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramları açıklanmış ve asıl araştırmaya temel oluşturacak diğer bir çalışma ile Türkiye'de üniversite hastanelerindeki yönetici sayılarına yer verilmiştir. Sonrasında bir nitel veri toplama tekniği olan derinlemesine görüşme tekniği ile Akdeniz Üniversitesi Hastanesi'nde yönetim kademelerinde yer alan başhekim yardımcılığı ve müdürlük yapan 11 kadın 11 erkek olmak üzere toplam 22 kişi ile görüşülmüştür. Elde edilen bulgular feminist kuramlar çerçevesinde yorumlanmıştır. Araştırmamızın bulguları göstermektedir ki; toplumsal cinsiyet ve aterkil anlayışın etkileri yönetim kademelerinde de görülmektedir. Kadın ve erkek katılımcıların, ataerkil anlayışın hakim olduğu toplumsal yapılarda, kadınların çalışma yaşamının olumsuz etkilendiği ve lider olmasının zorlaştığı konusunda hemfikir olduğu tespit edilmiştir. Toplumsal algı, kadının kendini algılayışını da etkilemekte, kadınlar kendilerini öncelikli olarak bir eş ve bir anne olarak görebilmektedirler. Ancak araştırmaya katılan tüm erkek ve kadın yöneticiler, liderliğin cinsiyetinin olmadığını, yönetsel başarının kişinin kendi çaba ve isteği ile gerçekleşebileceğini ifade etmişlerdir. Toplumda her alanda olması gerektiği gibi iş yaşamında da kadın erkek eşit olmalıdır. Bu toplumsal algı ile kadınlar yönetimde daha çok söz sahibi olabileceklerdir.