Karakuyu gölü çevresinin yerleşme coğrafyası (köy - köyaltı yerleşmeleri ve meskenler)

Abstract

Araştırma sahasını oluşturan Karakuyu gölü ve çevresindeki yerleşmeler, Akdeniz Bölgesi'nin Antalya Bölümü kuzeyinde yer alır. İdari açıdan Afyonkarahisar ili Dinar ilçesi yönetim sınırları içindedir ve bu yerleşim merkezinin kuş uçuşu 6 km doğusundadır. Araştırma sahasında Karakuyu sulak alanını çevreleyen, Dinar ilçesine bağlı 5 köy ile Isparta ilinin Keçiborlu ilçesine bağlı 1 köy yer almaktadır. Bu yerleşmelerde hâkim ekonomik faaliyet tarım ve hayvancılıktır. Ağırlıklı olarak buğday, arpa ve şeker pancarı yetiştirilmektedir. Bu çalışmada araştırma alanında yer alan meskenlerin şekil ve planları üzerinde doğal ve beşeri faktörler, ekonomik faaliyetler, kültürel unsurlar gibi faktörler incelenerek yerleşmenin başlıca özellikleri ele alınmıştır. Koruma statüsü kazanan sulak alanlar ile yerleşmeler arasındaki ilişkilerin ortaya konulmaya çalışıldığı bu çalışma nitel araştırma metotları ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama, kamu kurumları istatistikleri ve görüşme formları yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Literatür taraması ve muhtelif ölçekli topoğrafya haritaları ile bilimsel raporlar yazılı kaynaklar olarak kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda sulak alan ile yerleşmelerin dağılışı, kuruluşu, gelişimi ve meskenlerinin yapı şekli ile tarzı arasında güçlü bağlantılar olduğu ortaya konulmuştur. Ekonomik açıdan sulak alan koruma statüleri nedeniyle yerleşmelerin olumsuz etkilendiği, göl ekosisteminin bir parçası olan insan unsurunun adeta sistem dışına atıldığı gözlenmiştir. Koruma kullanma dengesinin gözetilmeyişi sorunu yöre sakinlerince de önemle vurgulanmıştır.