Türkiye'de KSS iletişimi: Borsa endekslerinde yer alan şirket raporlarının incelenmesi

Abstract

Son yıllarda çeşitli sebeplerle şirketlerin yönetim politikalarına entegre ettikleri kurumsal sosyal sorumluluk (KSS) uygulamalarının paydaşlara ulaştırılması noktasında oluşturdukları KSS iletişim stratejileri de son derece önemlidir. Bu kapsamda tercih edilen iletişim kanallarından biri olan raporlar şirketlerin KSS politikaları ve uygulamaları ile ilgili paylaşım yapmalarını sağlarken şirketlere de kendilerini objektif bir şekilde değerlendirme ve ayakları yere basan bir planlama yapma imkanı sunmaktadır. Bu çalışma, şirketlerin KSS iletişimi kapsamında yayınladıkları raporların uluslararası KSS standartlarına uygunluğunun yanı sıra bir iletişim kanalı olarak etkin bir şekilde kullanılıp kullanılmadığının tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye‟nin ilk menkul kıymetler borsası olan Borsa İstanbul (BİST) Endekslerinde yer alan şirketlerden bir örneklem oluşturulmuş ve söz konusu şirketlerin raporları nicel analiz yöntemi ile incelenmiştir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde KSS kavramı ve şirketlerin geleneksel yönetim modelinden vazgeçerek kurumsal vatandaş kimliğine evrilirken KSS‟nin iş dünyasında edindiği konum ile ilgili tarihsel sürece yer verilmiştir. İkinci bölümde BİST Endeksleri ile ilgili bir bilgilendirme yapılmış ve BİST‟in sosyal sorumlu şirket yaklaşımına değinilmiştir. Son bölümde ise BİST 50 Endeksi, Kurumsal Yönetim Endeksi ve Sürdürülebilirlik Endeksi‟nde işlem gören toplamda 77 şirket üzerinden gerçekleştirilen araştırma bulguları ve sonuçları paylaşılmıştır. Araştırma sonucuna göre bir şekilde Sürdürülebilirlik Endeksi‟nde yer alan yani BİST 50 ve Sürdürülebilirlik, Kurumsal Yönetim ve Sürdürülebilirlik Endeksleri ya da her üç endekste de işlem gören şirketlerin KSS uygulamaları ve KSS iletişimi kanalı olarak şirket raporlarını etkin kullanma davranışlarının anlamlı düzeyde yüksek orana sahip olduğu tespit edilirken yine bu endeksler içinde olan şirketlerin rapor başlıklarında KSS ya da sürdürülebilirlik kavramlarını kullandıkları saptanmıştır. Buna karşın tek başına Kurumsal Yönetim Endeksi‟nde yer alıyor olmak şirketlerin KSS uygulamalarına uluslararası standartlar düzeyinde ele almalarını sağlamadığı gibi raporları da etkin bir iletişim kanalı olarak kullanmalarına etki etmediği sonucuna ulaşılmıştır. Ancak BİST 50 ya da Sürdürülebilirlik Endekslerinden biri ile aynı anda Kurumsal Yönetim Endeksi‟nde de işlem gören şirketlerin raporlarında, hem KSS algılarının uluslararası standartlara daha uygun olduğu hem de raporları etkin bir iletişim kanalı olarak kullandıkları tespit edilmiştir.