Türkiye’de ekonomi basınının ekonomi politik yapısı ve içeriğe etkileri; Ekonomist ve Para Dergisi örneği

Abstract

İlk çağlardan bu yana ekonomiye ilişkin bilgiye ulaşabilmek ve bu bilgileri paylaşabilmek bireyler için oldukça önemli olmuştur. Günümüzde bireylerin ekonomiye ilişkin bilgi ihtiyaçlarını karşılayan ekonomi basını ise bu açıdan liberal toplumlarda önemli bir işlevi yerine getirmektedir. Batı'da coğrafi keşifler ile birlikte modern anlamda ekonomi basınının ilk örnekleri ortaya çıkmış ve zamanla basın türleri arasında çok önemli bir konuma gelmiştir. Ülkemizde ise 1980 sonrası gelişen neo-liberal politikalar, toplumda ekonomiye ilişkin bilgi ihtiyacını arttırmış ve ekonomi basını bu dönemden sonra hızlı bir gelişim göstermiştir. 1980 sonrasında neo-liberal politikaların bir sonucu olarak basında artan tekelleşme eğilimi ve kâr yönelimi bu dönemin parlayan yıldızı olan ekonomi basınının haber söylemlerinde de kendisini hissettirmektedir. Türkiye'de haftalık yayın yapan en yüksek tiraja sahip iki ekonomi dergisi olan Para ve Ekonomist dergilerinin bir yıllık süre zarfında yayınlarını ele aldığımız bu çalışmada ekonomi dergilerinin bağlı bulunduğu ekonomi politik yapının dergi içeriklerine yansıması Teun Van Dijk'ın söylem analizi yöntemi ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda ele alınan ekonomi dergilerinin esas görevleri halkı ekonomi konularında doğru ve tarafsız bilgilendirmek olmasına karşın içeriklerini bağlı bulundukları medya gruplarının ekonomik-politik çıkarlarına göre şekillendirdikleri, egemen söylemi yeniden ürettikleri, reklam içerikli haber üretimi ile halkı tüketime yönlendirdikleri ve haber metinlerini bu doğrultuda kurguladıkları görülmüştür.