Ekolojik oteller kapsamında ekoturistlerin kişilik özellikleri, motivasyonları ve memnuniyetleri arasındaki ilişki: Ege-Akdeniz bölgesi alan araştırması

Abstract

Küreselleşmenin etkisiyle gelişen ülkelerde betonlaşma artmış, şehrin gürültüsü ve kirliliğinden uzaklaşmak isteyen insanlar tatil amacıyla el değmemiş, sakin ve temiz destinasyonları seçer olmuştur. Talep doğrultusunda şekillenen turizm bu amaçla doğaya yönelik rekreasyonel faaliyetler olarak canlanmaya başlamıştır. Doğa turizmi çatısı altında kendini gösteren ekoturizm günümüz dünyasında önem kazanmış ve birçok ülkenin gelir kaynağı olmuştur. Ekoturizm konusunda ülkemizde bir dizi stratejiler belirlenmiş ve projeler gerçekleşmiştir. Ekoturizm pazarından daha fazla pay almak isteyen ülkeler öncelikle ekoturizm pazar araştırması yoluna gitmiş, mevcut ekoturistlerin talep ve beklentileri belirlemiştir. Bu amaçla birçok araştırmacı ülkelerine yönelik ekoturist profilleri çıkarmış, ortaya çıkan talepler doğrultusunda ekoturizm arzı yaratılmıştır. Literatürde, yabancı kaynaklarda ekoturistlerin farklı açılardan (gösterdikleri davranış kişilik özellikleri, sosyo-demokrafik, sosyo-ekonomik) gruplara ayrıldığı görülmektedir. Aynı zamanda birçok araştırmacının da ekoturizmde uluslararası ilkelerin varolması gerektiğini vurgulamaktadır. Bu ilkeler altı grupta incelendiğinde birincisi su, doğa, flora ve faunayı içeren çevrenin korunmasına yönelik eylemler, ikincisi çevre bilincini de içeren yerel toplulukların sahip olduğu kültürlerin, doğanın ve geleneklerin öğrenme süreci, üçüncüsü sürdürülebilirliğin her iki tarafta da yer alması hem turist hem de yerel topluluk açısından önemli olması, dördüncüsü yerel halk için ekonomik bir fayda sağlama, beşincisi turist ziyaretlerinin çevresel etkilerinin en aza indirgenmesi, altıncısı ise insan haklarının korunması şeklinde özetlenebilir. Sunulan bu çerçevede ülkemizde bulunan ekoturist profillerinin tanımlanması ve Ege-Akdeniz Bölgesinde konaklayan ekoturistlerin motivasyonları ile memnuniyetlerinin ölçülmesi hedeflenmiştir. Elde edilen sonuçlar ışığında ülkemize yönelik birtakım ilkeler belirlenmiştir. Aynı zamanda motivasyonları ile memnuniyet düzeyleri arasındaki ilişkilere bakılarak ülkemizin ekoturistik açıdan mevcut potansiyelini ne derece kullandığı ölçülmeye çalışılmıştır. Öte yandan ekoturizm açısından önemli olan destinasyonlar ile Türkiye'nin ekoturizm potansiyeli incelenmiş yapılan girişimler, uygulamalar belirtilmiştir. Yapılan yerli çalışmalarda ekoturistler üzerine inceleme yapılmadığı ortaya çıkmış ve bu alanda bir açıklığın bulunduğuna vurgu yapılmıştır. Tez çalışması bu anlamda ilk olma özelliği taşımaktadır.