Binyıl kalkınma hedefleri (BKH) sonrasında güney batı Nijerya’da hanehalkı gıda güvencesinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma, Güneybatı Nijerya'da açlık durumu açısından binyıl kalkınma hedeflerinin (BKH) hangi seviyelerde olduğunu belirlemek ve gıda güvencesi ile ilgili mevcut tartışmaları azaltma adına yeni, yenilikçi gıda güvencesi yöntemleri önererek konu ile ilgili bilgi birikimine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Araştırmada görüşme yapılan hanehalkının seçiminde çok aşamalı örnekleme tekniği kullanılmış ve 161 hane araştırma kapsamına alınmıştır. Çalışmada derlenen birincil veriler; hanehalkı reisi ile veya hanehalkı üyelerine gıda tedariki yapan ve hanehalkının gıda tüketim durumunu bilen hanehalkı reislerinin temsilcileri ile görüşme yapılarak elde edilmiştir. Çalışma kapsamında hanehalkı ile yüzyüze anket yapılarak derlenen veriler, tanımlayıcı istatistikler ve ekonometrik yöntemler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada ele alınan gıda güvencesi göstergelerine göre her bir model için gıda güvencesi belirleyicilerini gösteren dört lojistik regresyon modeli tanımlanmıştır. Araştırma sonuçları, araştırma alanında gıda güvencesine sahip hanehalkının payını ele alınan gıda güvencesi göstergelerine göre; kişi başına düşen günlük en düşük kalori gereksinimi, hanehalkı gıda harcama payı, beyana dayalı bildirim, US-HHFSS ve baş etme stratejilerinde sırasıyla %53.6, % 77.6, % 39.8, % 32.9 ve % 28.6 olduğunu göstermiştir. Ayrıca araştırma sonuçları; çocuksuz yaşayan hanehalkının, çocuklu yaşayan hanehalkına göre daha fazla gıda güvencesine sahip olduklarını ortaya koymuştur. Bununla birlikte çalışma sonuçlarına göre gıda güvencesizliği açısından US-HHFSS ve başa çıkma stratejilerinin sırasıyla % 12.4 ve % 13.0 payla çalışmada kullanılan diğer göstergelere göre daha fazla şiddetli açlıklı gıda güvencesizliği gösterdikleri belirlenmiştir. Diğer yandan araştırma sonuçları, hem niceliksel hem de niteliksel gıda güvencesi göstergelerinin kullanıldığı birleşik değerlendirmeye göre; hanehalklarının % 24,8'inin gıda güvenceli, % 43,5'inin marjinal gıda güvencesizliği ve % 31,7'sinin şiddetli gıda güvencesiz olduğunu ortaya koymuştur. Çalışmada kullanılan dört lojistik regresyon modeline toplam onyedi değişken dahil edilmiş ve bu değişkenlerden onüçü dahil oldukları modellerde, hanehalklarının gıda güvencesi durumuyla ilgili değişik düzeylerde istatiksel olarak önemli ilişkiler göstermiştir. Çalışmada belirlenen çeşitli gıda güvencesi durumu sonuçlarına göre gıda güvencesizliğinin araştırma alanındaki hanehalklarında hala büyük bir endişe kaynağı olduğu ve bazı durumlarda şiddetli açlıklı gıda güvencesizliğinin yaşamı tehdit edici boyutunun yaygın olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak sadece insanların verimli kaynaklara erişimini değil aynı zamanda onların minimum engellerle satın alınabilir oranda erişimlerini garanti altına alan ekonomik katılım için; geçim kaynaklarının çeşitlendirilmesi, kamu sağlık tesislerine daha kolay erişimi, doğum kontrolü ve doğru planlama için gıda güvencesi verilerinin kolay toplanması için işlevsel veri tabanlarının geliştirilmesi, gıda ve tarımla ilgili programların yürütülmesi ve değerlendirilmesi şeklinde geniş kapsamlı politika önerileri yapılmıştır.