Domateslerde pestisit tayini için GC-MS/MS ile çoklu kalıntı analiz yönteminin geliştirilmesi ve validasyonu

Abstract

Pestisit kalıntıları; gıda güvenliği, çevre kirliliği, toksikoloji ve iş sağlığı gibi çeşitli uygulama alanları için analiz edilmektedir. Modern tarımın gelişmesiyle birlikte özellikle meyve ve sebzelerin üretiminde yoğun bir şekilde kullanılan pestisitlerin kalıntı analizleri oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Pestisit kalıntılarının ayrıntılı ve hassas şekilde analiz edilerek izlenmesi, insanların gıda tüketimleriyle pestisitlere hangi seviyede maruz kaldıklarının değerlendirilebilmesi için gereklidir. Gıda güvenliğini sağlamak amacıyla pestisit kalıntılarının belirlenmesinde doğru ve güvenilir metotların kullanılması çok önemlidir. Bu nedenle, nicel ve nitel analizler için uygun, verimli, hızlı ve aynı zamanda doğru çalışan metotların geliştirilmesi önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında, Gaz Kromatografisi Tandem Kütle Spektrometresi cihazı (GC-MS/MS) kullanarak tek bir analitik çalışma ile olabildiği kadar çok sayıda pestisit etken maddesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Böylece analiz maliyetlerini azaltmak, analiz süresini kısaltmak ve pestisit kalıntılarının belirlenmesine yönelik çalışmalara katkı sağlamak mümkün olacaktır. Bu araştırma, standart etken maddesi temin edilebilen ve gaz kromatografisi ile tespit edilebilen tüm pestisitleri analiz etmeye yöneliktir. Çalışma sonucunda gıdalarda 266 adet pestisitin tespiti için doğru ve güvenilir sonuçlar veren bir analiz metodu geliştirilmiştir. Konu ile ilgili literatür incelendiğinde, gaz kromatografisi ile tespit edilebilen pestisitlerin bir kısmını analiz etmeye yönelik bazı çalışmaların yapıldığı belirlenmiştir. Bu çalışmalarda analiz edilebilen pestisit sayısı 212 adettir. Gıdalarda pestisit tespitine yönelik bu çalışmada geliştirilen analiz metodunun, etken madde sayısının 266 adet ve analiz süresinin önceki çalışmalardan çok daha kısa oluşu bakımından mevcut analiz metotları arasında en iyilerden biri olarak kabul edilebilecek niteliklere sahip olduğu değerlendirilmiştir.