Ortaokul öğrencilerinin problem çözmede çözüm stratejileri kullanma becerilerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, ortaokul öğrencilerinin problem çözmede çözüm stratejilerini kullanma becerilerini değerlendirme amacı ile yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, ilgili ders kitapları, yerli ve yabancı kaynaklar ve internet üzerinden ulaşılabilen çalışmalar taranarak araştırmacı tarafından 15 matematik problemi hazırlanmış ve bunların en az iki strateji ile çözülebilecek şekilde olmasına özen gösterilmiştir. Çalışma 2015-2016 öğretim yılında, 24 yedinci sınıf öğrencisi ile yapılmıştır. Öğrencilerin yaptıkları çözümler incelenerek öğrencilerin kullandıkları problem çözme stratejileri belirlenmiş ve çalışmada betimsel araştırma deseninden faydalanılmıştır. İstatiksel analiz, verilerin parametrik varsayımları yerine getirdiğinin anlaşılması sonucunda bağımsız gruplar t-testi ile yapılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, 12 Matematik Başarısı Yüksek (MBY) ve 12 Matematik Başarısı Orta (MBO) toplam 24 öğrenci uygun örnekleme tekniği ile seçilmiştir. Bu öğrenciler özel bir okulda okuyan, bir yıl önce Antalya ili genelinde 6. sınıf öğrencilerin katılabildiği seviye belirleme sınavında aldıkları puanlara göre belirlenen ve sınıflara yerleştirilen öğrencilerdir. MBY öğrencilerin matematik dersi, diğer gruptan farklı olarak 6. sınıftan itibaren haftalık ders programında daha fazla yer almıştır. Bu dersler araştırmacı tarafından verilmemiş, araştırma ile ilgili olmamıştır. Fakat öğrencilerin, fazladan işlenen matematik dersleri sayesinde farklı türde problemlerle uğraşma fırsatı buldukları bilinmektedir. Bu yüzden, MBY öğrencilerinin problem çözme stratejilerini kullanma becerilerinin daha yüksek çıkması beklenmiştir. Sonuçlar, iki grupta en fazla "Denklem kurma/eşitlik yazma" stratejisinin kullanıldığını, "Şema çizme" stratejisinin ise MBY öğrencilerin en az tercih ettiği strateji olduğunu göstermiştir. Bu iki grup arasında problem çözme açısından ise, doğal olarak, MBY belirgin bir şekilde üstün olduklarını, fakat, strateji kullanımı ortalaması açısından ise önemli bir fark olmadığını ortaya koymuştur. MBY öğrencilerin bile çözüm stratejilerini uygulamada bu kadar eksik kalmaları, "problem çözme becerisi yüksek olan öğrencilerin çözüm stratejisi uygulama becerileri de yüksek olur" düşüncesinin yanlış olabileceği ve aynı zamanda ortaokulda çözüm stratejileri öğretiminin istenen seviyede olmadığı anlamına gelmektedir.