Abstract:
Akkirmânî'nin Şerhu Atbâki'l-Atbâk isimli eserinin tahkiki adlı tezimizin amacı, bir Osmanlı âlimi tarafından Arapça olarak kaleme alınan edebî eserlerden birinin ortaya çıkarılmasıdır. Akkirmânî'nin kütüphanelerde yazma hâlinde bulunan Şerhu Atbâki'l-Atbâk adlı eserini, tahkik kurallarına uygun bir şekilde basıma hazır hâle getirerek ilim dünyasının, özellikle de Arap Edebiyatı, Arap dili ve Belâgatı Bilim Dalı mensupları ile günümüzdeki ve gelecekteki belâgat ilmi, Arap dilbilgisi meraklılarının ve genel olarak dil bilimleri ile ilgilenenlerin istifadesine sunmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için, tezimizi bir giriş, üç bölüm ve tahkikli metin kısımlarına ayırdık: Girişte, Arap edebiyatının tarihi ve çeşitleri, bu edebiyat içerisinde yer alan hutbe, makâmeler ve makâleler tarihi hakkında bilgi verdik. Arap dilinin Osmanlı devleti döneminde nasıl bir seyir izlediğini inceledik. Birinci bölümde, Atbâku'l-Atbâk'ın yazarı olan Ebû İshakzâde Esad Efendi'nin hayatı, eserleri ve yaşadığı dönem hakkında bilgiler verdik. Daha sonra tezimizin konusu olan Şerhu Atbâki'l-Atbâk ın müellifi Akkirmânî'nin hayatı, eserleri ve yaşadığı dönem hakkında bilgiler verdik. İkinci bölümde, Şerhu Atbâki'l-Atbâk'ın tanıtımına ve değerlendirmesine yer verdik. Ayrıca bu kısımda eserin adı ve Akkirmânî'ye nispetini inceledik. Daha sonra Akkirmânî'nin şerhte izlediği metodu tespit etmeye çalıştık ve kullandığı kaynaklar hakkında bilgi verdik. Son olarak çalışmamızda takip ettiğimiz tahkik metodunu anlattık Üçüncü bölümü tahkikli Metin kısmına ayırdık. Bu bölümde, tahkik / edisyon-kritik kurallarına uygun olarak metnin transliterasyonunu yaptık.
