Yaşam memnuniyetini etkileyen faktörlerin modellenmesi : Batı Akdeniz örneği

Abstract

Kamu politikaları tüm toplumun yaşam memnuniyeti arttıracak şekilde organize edilmelidir. Bu nedenle fertlerin yaşam memnuniyetlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi, yerel ve ulusal karar vericilere politikalarını üretirken bilgi desteği sağlayacaktır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye genelinde ve Batı Akdeniz Bölgesi'ni oluşturan Antalya, Isparta, Burdur illerinde yaşayanların yaşam memnuniyetlerini etkileyen faktörleri belirlemektir. Çalışmada TUİK'in 2013 yılında gerçekleştirmiş olduğu Yaşam Memnuniyeti Araştırması verileri kullanılmıştır. Çünkü TUİK, 2003 yılında yapmaya başladığı yaşam memnuniyeti çalışmalarını 2013 yılında ilk defa il bazında ve 196203 veri ile gerçekleştirmiştir. Bu durum yaşam memnuniyetini etkileyen faktörleri illere göre karşılaştırmalı olarak inceleme imkanı vermiştir. Bu tez çalışmasının analizinde kullanılan yöntemler çalışmanın amacına uygun olarak iki gruba ayrılmaktadır. Tüm Türkiye'de ve Batı Akdeniz Bölgesi'ndeki üç ilde fertlerin yaşam memnuniyetini etkileyen temel faktörlerin belirlenmesinde ikili lojistik regresyon, sıralı lojistik regresyon ve doğrusal regresyon analizinden faydalanılmıştır. İkinci grup analizler yüzdesel dağılımlar, t testi ve çoklu uygunluk analizini kapsamaktadır. Bu yöntemler, Antalya, Isparta, Burdur illeri ile Türkiye geneli ve Batı Akdeniz Bölgesi yaşam memnuniyeti verilerinin karşılaştırmalı analizinde kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, hanehalkı değişkenlerinden hanehalkı büyüklüğü, konut mülkiyeti, konut özellikleri, hanehalkı geliri ve bu gelirin ihtiyaçları karşılama düzeyi kişinin yaşam memnuniyetini etkilemektedir. Ferde ait özelliklerden yaş, medeni durum, okur-yazar olma durumunun kişinin yaşam memnuniyetini etkilediği gözlenmiştir. Sağlık durumu, evlilik, iş, aylık hanehalkı geliri ve kişinin sosyal yaşamından memnuniyeti, kamu hizmetlerinden memnuniyeti ile gelecekten beklentisi ferdin yaşam memnuniyetini etkileyen diğer bağımsız değişkenlerdir. Çoklu uygunluk analizi ve t testi sonuçları Batı Akdeniz Bölgesi'ni oluşturan üç il arasındaki yaşam memnuniyeti farklılıklarını ortaya koymuştur. Araştırmanın en belirgin bulgusu, Antalya ilinde yaşayan fertlerin yaşam memnuniyetlerinin hemen hemen her alanda Türkiye geneli, Isparta ve Burdur illerinde yaşayanların memnuniyetlerinden daha düşük olmasıdır. Araştırma sonuçlarının hem yerel hem de ulusal karar vericilere toplumsal refahı değerlendirmekte alternatif ve çok yönlü bakış açısı sağlayacağı düşünülmektedir.