Kırsal kalkınmada coğrafi işaretlerin etkisi : Gaziantep ve Siirt illeri örneği

Abstract

Tüketicilerin değişen yaşam tarzları ve sağlık faktörünün daha fazla önem kazanması tüketim alışkanlıklarında değişimi de beraberinde getirmiştir. Tüketicilerin daha doğal olanı tercih etmesi, kalitenin güvence altında olduğu ürün pazarını yaratmıştır. Tüketiciye sunduğu şeffaflık ile güven yaratan, aynı zamanda geleneğine sahip çıkma bilinci yaratan geleneksel ürünler, kazandığı katma değer ile hem üreticisine ve yöresine hem de ülkesine ekonomik kazanç sağlamaktadır. Zengin bir kültür ve iklimsel çeşitliliğe sahip olan Türkiye geleneksel ürünlerin oldukça fazla olduğu bir ülkedir. Sahip olunan bu değerler, taklit üretimler ve haksız rekabetlere karşı coğrafi işaret ile korunmaktadır. Bu çalışmada, geleneksel değerlere dikkat çekilerek, yerel ekonomileri canlandırmada stratejik role sahip coğrafi işaret kavramı dört ürün çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışma kapsamında, Gaziantep ve Siirt illerinde ilgili coğrafi işaretli ürün üreticileri, tüketicileri ve ilgili kurumlar ile anket çalışması yapılmış ve veriler nitel analize tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre, coğrafi işaret bilinci ile birlikte etiketlerde coğrafi işaret kullanma isteği ve bilincin artacağı ve coğrafi işaretin üreticiler arasında birlik oluşumunu sağlayacağı saptanmıştır. Coğrafi işaretli bir ürünün bölgedeki yerel ekonomiye beklenenden daha fazla katkı sağlanacağını sonucuna varılırken coğrafi işaret maliyeti, üreticilerin bir kısmı tarafından maddi külfet olarak görülmekte ve sıcak bakılmamaktadır. Ayrıca, reklam ve tanıtım yetersizliği, denetimde yaşanan sıkıntılar, kurumlar arası iletişim zayıflığı coğrafi işaretli ürünlerin gerçek değerini kazanamamasında karşılaşılan olumsuzluklar arasında görülmektedir.