Türkiye’de lojistik sektörünün yapısal ekonomik analizi : Input-output analizi

Abstract

Lojistik Yönetimi Konseyi tarafından yapılan tanıma göre lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, servis hizmetinin ve bilgi akışının başlangıç noktasından, tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki hareketin etkili ve verimli bir biçimde her iki yöne doğru taşınması ve depolanması, planlanması, uygulanması ve kontrol altında tutulması faaliyetidir. Lojistik sektörü, ülkelerin sosyo-ekonomik durumları üzerinde değişim sağlayan en önemli ekonomik temel taşlardan birini oluşturmaktadır. Günümüzde ticarette ilerlemek, verimlilik ve rekabet açısından avantaj sağlamak tedarik sürecini ve lojistik hizmetlerini en iyi şekilde yönetmekten geçmektedir. Bu yüksek lisans tez çalışmasında Türkiye'de lojistik sektörünü yapısal açıdan analiz etmek ve lojistik sektörleri ile bağıntılı diğer sektörler arasında sektörel ilişkilerden doğan diğer yapısal ilişkileri belirlemek ve sektörlerle arasındaki bağlantıları Input-Output (Girdi-Çıktı) Analizi çerçevesinde ortaya koymak amaçlanmıştır. Lojistik sektörü, ekonomiye katkı anlamında ileri-geri bağlantıları yüksek olan bir sektördür. Bu nedenle ekonomik kalkınmada önemli olan ana sektörlerin daha kapsamlı gelişimi için daha hızlı, düşük maliyetli ve sistemli bir lojistik ağına ihtiyaç vardır. Türkiye'de lojistik sektörünün ekonomiden aldığı pay %8'lerdeyken bu oran gelişmiş ekonomilerde %12 civarındadır. Bu durum Türkiye'de lojistik sektörüne verilen önemin yeterli olmadığı anlamına gelmektedir. Bu çalışma ile lojistik sektörünün diğer alt sektörlerle entegrasyonu incelenerek sektörde yapılacak yeni gelişmelerin ve yatırımların ekonomide yaratacağı katkının Input-Output Analizi ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın kapsamını lojistik anlamında, Türkiye'de karayolu, deniz yolu, hava yolu, demiryolu, haberleşme, kombine taşımacılık ve bunlarla ilgili sigorta, depolama, servis hizmeti vb. gibi hizmetlerden oluşturmaktadır. Dünya Input-Output Veri Bankası'ndan elde edilen 2011 yılı Girdi-Çıktı Tabloları bu çalışmanın temel verilerini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda başlangıç olarak Endüstriyel İşlemler Tablosu hazırlanıp matematiksel formel işlemlerle Leontief Matrisi ve Leontief Ters Matrisi elde edilmiştir. Bunlara ek olarak; üretim, istihdam, gelir çoğaltanları ve ekonomik etki katsayıları gibi enstrümanlar hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar değerlendirilip yorumlanmıştır.