Üstbilişsel stratejiler ile tasarlanmış öğretim uygulamalarının üniversite hazırlık sınıfındaki öğrencilerin dinleme becerilerini geliştirmesine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üstbilişsel stratejiler ile tasarlanmış öğretim uygulamalarının üniversite hazırlık sınıfında İngilizce eğitimi alan öğrencilerin İngilizce dinleme başarılarına etkisini incelemektir. Araştırma deseni olarak, ön-test son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Etkinin gözlemlenmesinde hem nicel hem nitel veri kaynaklarından yararlanılmıştır. Nicel veri kaynağı olarak dinleme becerisi için hazırlanan başarı testi, nitel veri kaynakları için ise yapılandırılmış öğrenme günlükleri ve yansıtıcı formlar kullanılmıştır. Araştırma, bir devlet üniversitesinde hazırlık eğitiminde 'pre- intermediate' (orta altı) İngilizce yeterlilik düzeyinden seçilen iki sınıf üzerinde (deney, n=11 ve kontrol, n=11) yedi haftalık bir sürede gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda üstbilişsel strateji öğretimleri dinleme derslerine entegre olarak, bilinçli ve ana dilde sistematik olarak verilmiştir. Kontrol grubuna ise devam eden uygulamaların dışında herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Her iki grupta öntest ve sontest olarak kullanılan dinleme becerileri başarı testi sonuçlarına göre, deney grubu puanlarında kontrol grubuna göre daha fazla artış olmasına karşın, iki grubun dinleme başarıları arasında Mann Whitney U testi sonuçlarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Ancak, nitel veri kaynakları dikkate alındığında üstbilişsel stratejiler öğretiminin öğrencilerin dinleme çalışmalarına yönelik motivasyonlarında artışa ve strateji kullanımına yönelik tutumlarında olumlu yönde bir değişikliğe neden olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmada, kasıtlı bir üstbilişsel stratejiler öğretimi uygulamalarının öğrencilerin başarılarında kısa zamanda somut olarak bir testle gözlenebilecek bir artışa neden olmamakla birlikte dinleme becerilerinde daha başarılı olabilecekleri yönünde bir tutum geliştirmeleri için, bu üstbilişsel stratejilerin dil öğreniminde kullanılması ve başka dil becerilerine yansıtılmasının gereği vurgulanmaktadır.