Tarımda çalışanların deri kanseri risk düzeyleri, risk algıları, bilgi ve davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, tarımda çalışan bireylerin deri kanseri risk algıları, risk düzeyleri, güneşten korunma bilgi ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipte olan bu araştırma, Mart-Temmuz 2015 tarihleri arasında Antalya İli Kumluca İlçe merkezinde yapılmıştır. Evrenin bilinmediği durumlardaki örnekleme yöntemi kullanılarak, tarımda çalışan 415 birey örnekleme alınmıştır. Veriler, ilgili literatür ve uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan yarı yapılandırılmış bir soru formu ile toplanmıştır. Yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanan araştırma verilerinin değerlendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare Analizi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis- H testi, Korelasyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma sonunda çalışanların %25.5'inin yüksek risk düzeyinde olduğu fakat %49.2'sinin kendisini deri kanseri için riskli görmediği belirlenmiştir. Katılımcıların bilgi puan ortalaması 6.40±2.17, davranış puan ortalaması 9.11±4.92'dır. Bilgi puan ortalamasını; risk algısının yüksek olması 1.306 puan, 30 yaşından küçük olma 1.054 puan, eşit gelir gider düzeyi 0.666 puan, kadın cinsiyeti 0.592 puan, yüksek eğitim seviyesi de 0.607 puan arttırmaktadır. Davranış puan ortalamasını ise yüksek risk algısı 2.774 puan, yüksek eğitim düzeyi 1.898 puan, kadın cinsiyeti 1.303 puan arttırmaktadır. Katılımcıların bilgi ve davranış puan ortalamaları arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Sonuç: Çalışma sonunda; genç yaşta, ortaokul ve üzerinde eğitim seviyesinde, bekar, eşit gelir gider dengesine sahip ve 10 yıldan az süredir çalışıyor olanların, hem risk algılarının hem de bilgi ve davranış puan ortalamalarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar kapsamında özellikle risk düzeyi yüksek, bilgi, davranış ve risk algı düzeyleri düşük bireylere yönelik, deri kanseri ve güneşten korunma eğitim ve tarama programlarının düzenlenmesi önerilmiştir.