Pamukkale özel çevre koruma bölgesi’nde çevresel etkilerin değerlendirilmesi ve taşıma kapasitesinin belirlenmesi

Abstract

Teknolojideki gelişmeler ile iletişim ve ulaşım sistemlerinin sağladığı kolaylıklar insanların doğadan yararlanma düzeyini yükseltmiştir. İnsanlar doğal kaynakları kullanarak yeryüzünü çok kısa sürede doğal dengenin aleyhine değiştirmişlerdir. Bu olumsuz değişimler birçok çevre sorununa yol açmıştır. Çevre sorunlarındaki artışa bağlı olarak özellikle hassas bir yapıya sahip olan doğal alanların korunmasına 19. yüzyılın sonlarına doğru ağırlık verilmiştir. Ancak mevcut turizm alanlarının, yoğun kullanım nedeniyle zarar görmesi, korunan alanların 21. yüzyılda değişen turizm ve rekreasyon taleplerine yönelik önemli bir potansiyele sahip olması, korunan alanları önemli turizm destinasyonları haline getirmiştir. Türkiye ve Dünyada önemli bir yere sahip olan Denizli/Pamukkale'de bulunan çalışma alanı Özel Çevre Koruma Bölgesi, 1. Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı, Dünya Miras Alanı ve Sulak Alan gibi (çok yönlü) koruma statülerine sahip olmasına rağmen, koruma çalışmalarının yapılmasında bazı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. İçerdiği değerler yanında turizm ve rekreasyon açısından ulusal ve uluslararası boyutta taşıdığı önem Pamukkale Özel Çevre Koruma Bölgesi'nin sürdürülebilir kullanımı yönünde çalışmalar yapılmasını gerektirmektedir. Bu kapsamda çalışma alanı ve yakın çevresinde bulunan mevcut kullanımların alanın doğal yapısı üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Son dönemde yılda 1,8 milyon kişi tarafından ziyaret edilen Pamukkale-Hierapolis Ören Yerinin Fiziksel Taşıma Kapasitesi, belirlenen 3 farklı yol (yoğun, orta yoğun, az yoğun) ve 5 farklı grup yoğunlukları (50, 100, 150, 200, 250 kişilik gruplar) için ayrı ayrı hesaplanmıştır. Yerli ziyaretçilere yönelik yapılan anket çalışmasından da yola çıkılarak Sosyal Taşıma Kapasiteleri hesaplanmıştır. Çevresel etkilerin belirlenmesi ve taşıma kapasitelerinin hesaplanmasıyla elde edilen bulgulardan yararlanılarak, alanın koruma/kullanma dengesinin sağlanması ve gelecek nesillere aktarılması amaçlanarak sürdürülebilir kullanımı için bazı öneriler getirilmiştir.