Filistin’deki küçükbaş hayvan yetiştiricilerinin sosyo-ekonomik yapısının belirlenmesi ve sektör stratejilerinin geliştirilmesi: Stratejik yönelim yaklaşımı

Abstract

Küçükbaş hayvancılık, zeytincilikten sonra Filistin'in Batı Şeria bölgesinde yaşayan binlerce insan için ana gelir kaynağı olmasının yanı sıra gıda güvencesi açısından da öne çıkmaktadır. Özellikle ülkede yaşanan ekonomik sorunlardan ve İsrail'in uyguladığı izolasyon nedeniyle meydana gelen iş kayıplarından sonra üreticiler, küçükbaş hayvancılığa yönelmişlerdir. Bu anlamda kırsal alanlardaki üreticiler için bu sektör, her zaman sığınacak bir liman olmuştur. Filistin'de küçükbaş hayvancılık sektörü çok önemli olmasına karşın sektörde sosyo- ekonomik yapıyı ele alan çalışmalar yeterli sayıda ve kapsamda değildir. Bu tez çalışmasında Filistin'de dezavantajlı konumdaki küçükbaş hayvancılık sektörünün mevcut durumu Batı Şeria'da Fakuoa ve Al-thaheryia bölgelerinde gerçekleştirilen anketlerle ortaya konulmuş, üretim ve pazarlamada yaşanan sorunlar irdelenmiştir. Bu kapsamda birincil veri olarak Fakuoa bölgesinde 45 adet ve Al-thaheryia bölgesinde 125 olmak üzere basit tesadüfi örnekleme ile seçilmiş 170 adet küçükbaş hayvancılık işletmesinde yüz yüze anket yapılmıştır. İkincil veri olarak ise çeşitli ulusal ve uluslararası yayınlardan yararlanılmıştır. Verileri değerlendirmek amacıyla SWOT ve SOR analizleri başta olmak üzere tanımlayıcı istatistiklerden ve Veri Zarflama Analizinden de faydalanılmıştır. Tez kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda paydaşlar ile küçükbaş yetiştiricilerinin görüşleri sektörün güçlü yönleri, zayıflıkları, fırsatlar ve tehditler SWOT Analizi yoluyla ortaya konulmuştur. Çalışma sonucunda küçükbaş hayvancılık sektörünün gelişmesi için SOR Analizi ile sunulan stratejik öneriler kalifiye ve tecrübeli üreticilerden, teknoloji transferine ve benimsenmesine odaklanan araştırmaların geliştirilmesine, kooperatiflere ve toptancılara vadeli ödeme sistemine, teşviklere, üretim sürdürülebilirliğine, veterinerlik hizmetlerinin etkinleştirilmesi için denetimlerin artırılmasına ve ürünlerin niteliklerine, markalaşmaya, standardizasyona kadar uzanmaktadır. Bu çalışmada küçükbaş hayvancılıkta karlılığa ve üretime etki eden sorunlar içinde yem fiyatları, sağlık ve aşılama kontrollerindeki eksiklik, pazarlama sorunları ile birlikte fiyat dengesizliği ve İsrail'in izolasyonu konusu öne çıkmaktadır. İsrail'in Filistin'e uyguladığı yaptırımının çözülmesi, etiketleme sistemlerinin oluşturulması, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin geliştirilmesi, iki ayrı para kullanımının önlenmesi ile etkin bir kredi ve sigorta sisteminin kurulması gibi düzenlemeler önerilmektedir.