‘ZOYSİA JAPONİCA’ türü ile Akdeniz bölgesi koşullarında tohum ve vejetatif yöntemlerle çim alan tesisi

Abstract

Zoysia japonica Steud (Japon çimi) üstün çim karakteristikleri, gölge ve yarı gölge koşullara dayanımı, düşük bakım isteği ile ülkemizin Akdeniz ve geçiş iklim bölgeleri için büyük bir potansiyel sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı Zoysia japonica türünün Akdeniz iklimi koşullarında başarılı bir şekilde çim alan oluşturmasını mümkün kılacak en uygun ekim/dikim zamanı ve dikim sıklığının araştırılmasıdır. Bu amaçla birbirine paralel iki çalışma yürütülmüştür. İlk çalışmada Z. japonica 'Zenith' çeşidinin tohumları, 10 gr/m2 oranında Haziran, Temmuz ve Ağustos 2012'de ekilmiştir. Ekimden itibaren sonbaharda çimler dormansiye girene kadar 15 günde bir tesis olma hızı, genel çim kalitesi gözlemleri alınmıştır. Bu çalışmanın koşulları altında 'Zenith' çeşidinde en başarılı ekim zamanı Haziran ayı bulunmuştur. Haziran ayında ekilen parseller, ekimden 12 hafta sonra 2107 sıcaklık toplamı isteği (STİ) değerine ulaşarak, % 98 oranında tesis olmuşlar ve aynı yetişme sezonu içinde kaliteli ve sık bir çim örtüsü oluşturmuşlardır. Ağustos ayında ekilen parseller ise aynı yetişme sezonu sonunda 1980 STİ değeriyle ancak % 48 oranında tesis olabilmişlerdir. Birim alanda en yüksek çim yoğunluğunu 225 adet/50 cm2 ile Haziranda ekilen parseller sağlamış, bunu 175 ve 103 adet/50 cm2 ile sırasıyla Temmuz ve Ağustos ekim tarihleri sağlamıştır. İkinci çalışmada Z. japonica 'Meyer' çeşidine ait 5 cm çaplı çim fideleri, Haziran, Temmuz ve Ağustos 2012'de 25 cm (16 adet/m2), 34 cm (9 adet/m2) ve 50 cm (4 adet/m2) dikim mesafelerinde dikilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Haziran ayında 25 cm aralıkla dikilen Zoysia japonica 'Meyer' çeşidi fideleri en hızlı şekilde tesis olarak dikimden 8 hafta sonra, 1414 STİ' de % 96 oranında çim örtüsü oluşturmuştur. Haziran ve Temmuz ayında denenen tüm dikim mesafelerinde Zoysia japonica yetişme sezonu sonunda %93-100 oranında tesis olmuş ve kaliteli çim dokusu sağlamıştır. Ağustos aylarında dikilen parseller ise aynı yetişme sezonu sonunda sadece %32-71 kaplama oranına ulaşmışlardır. Birim alanda en yüksek çim yoğunluğu 206 adet/50 cm2 ile Haziran ayında dikilen parseller sağlamıştır. İki çalışmadan elde edilen sonuçlar ışığında Akdeniz koşullarında Zoysia japonica çim türünde 'Zenith' çeşidi kullanılarak tohumla çim alan tesisinde, Haziran ayı optimum ekim zamanı olarak önerilebilir. 'Meyer' çeşidi kullanılarak çim fideleriyle vejetatif yöntemle çim alan tesisinde ise yine Haziran ayında 25-34 cm dikim mesafesi ile kısa sürede (8-10 hafta) kaliteli ve sık dokuya sahip bir çim alan tesisi elde etmek mümkün olabilir. Ağustos ayında ekim ve dikim ise aynı yetişme sezonu sonunda başarılı bir çim tesis oranını (%90 ve üzeri çimle kaplı alan oranı) sağlayamamıştır.