Türkiye’de evde yaşlı bakımı ve kurumda yaşlı bakımının maliyet-etkinlik analizi

Abstract

Yaşlılık ve yaşlanma üzerine ülkemizde var olan literatüre göz atıldığında farklı alanlarda yapılmış çalışmalara rastlamak mümkündür. Tez çalışmasını hazırlama aşamasında yapılan araştırmalar sonucunda bugüne kadar gero-iktisat alanında, özellikle yaşlı bakım maliyeti odaklı bir çalışmaya rastlanamamıştır. Bu nedenle bu çalışma, alanda atılan ilk adım olarak önemli addedilebilir. Çalışmanın amacı gelecekte bu alanda yapılacak yeni araştırmalara ışık tutabilmektir. Çalışma iki farklı araştırma ve analizi içermektedir. Tezin hazırlık aşamasında ortaya atılan "Ülkemizde evde ve kurumda yaşlı bakımının maliyeti nedir? Bu iki bakım türünün maliyet ve etkinlik açısından kıyaslandığında hangisi daha verimlidir?" sorularının cevabına ulaşabilmek için, zaman zaman iktisadi beklentileri ve varsayımları devreye sokarak ülkemizin yaşlı bakım hizmet sektöründeki genel maliyet çerçevesi çizilmeye gayret edilmiştir. Yapılan literatür araştırması ve incelenen resmi rakamlar Türkiye'de kurumsal yaşlı bakımının var olan kapasite imkanlarına karşı, arz fazlalığı göstermekte olması ve detaylı bilgiye ulaşabilme güçlüğü ikinci bir ampirik araştırmanın yapılmasına yönlendirmiştir. Öyle ki, ülkemizde bakıma muhtaç yaşlılarımızın büyük çoğunluğu resmi bakım hizmetlerinden faydalanamamaktadır. Bu durumun ailelerin tercihi mi, bakım kurumlarının hizmet kalitesinin bir sonucu mu, yoksa ekonomik sıkıntı içerisinde olan yaşlı nüfusun kıt kaynaklarını kurumsal bakım hizmetine harcayamaması mı olduğu gibi soruları cevaplamak amacıyla Antalya ilinde faaliyet gösteren 50 bakımevi yöneticisi veya sorumlusu ile yüz yüze mülakat yöntemiyle bir anket çalışması yapılmıştır. Hane halkı üyelerinin bakıma muhtaç yaşlılarının bakım hizmeti tercihlerini belirleyebilmek amacıyla ise yaşlısına evde bakım veren 50 hane halkı üyesi ile bir başka anket çalışması yapılmıştır. Çalışmanın gerontoloji biliminin interdisipliner yapısına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.