Havaalanlarının etkinliklerinin yıllara göre değerlendirilmesinde veri zarflama analizinin kullanılması

Abstract

Çalışmada Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü'nün portföyünde bulunan 41 havaalanının Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (MTFV) yöntemleri ile etkinlikleri ve verimlilikleri 2011-2014 periyodunda değerlendirilmiştir. Çalışmada girdi değişkenleri olarak, giderler, hizmet alanı, personel sayısı, pist sayısı ve terminal alanı; çıktı değişkenleri olarak ise, hizmet satış gelirleri, toplam uçak, yolcu sayısı ve yük trafiği alınmıştır. Bu değişkenler, benzer girdiler kullanarak çıktı ya da çıktılar ortaya koymakla sorumlu karar noktalarının göreceli etkinliklerini değerlendirmek için kullanılan ve doğrusal programlama tabanlı bir yöntem olan, VZA yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. VZA modelinde ölçeğe göre sabit getiri yaklaşımını içeren girdi minimizasyonu bakımından etkinlik sonuçları elde edilmiştir. Çalışma, Banxia Frontier Analyst 4 bilgisayar yazılımı ile analiz edilmiştir. Havaalanlarının birbirlerine göre göreceli performansları dikkate alınarak, etkinlik dereceleri belirlenmiştir. Etkinlik analizi sonuçları olarak; Adana, Antalya, İstanbul Atatürk ve Tekirdağ Çorlu havalimanları etkin olanlar olarak belirlenmiştir. Havaalanlarının verimliliklerindeki değişimi incelemek amacıyla yapılan Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi analizi, 2011-2014 sürecinde havaalanlarının toplam faktör verimliliğinin azaldığını göstermektedir.