Abstract:
Kruvaziyer turizm, uluslararası olarak destinasyonlar açısından katma değer sağlayan bir faaliyettir. Bu nedenle kruvaziyer turizm destinasyonları kruvaziyer turizm pazarında bu katma değerden büyük bir pay elde edebilmek için rekabet yarışına girmektedir. Kruvaziyer turizm pazarında rekabet üstünlüğü kazanabilmek için pazarın belirli özelliklere göre segmentlere ayrılması, bu segmentlerin talep ve ihtiyaçları doğrultusunda pazara yön verilmesi gerekmektedir. Kruvaziyer turizm pazarına yön verebilmenin yolu destinasyonların pazar içinde bulundukları konumun belirlenerek, rakip destinasyonlarla karşılaştırmalı olarak pazardaki üstünlüğün sağlanmasından geçmektedir. Bu araştırmada, kruvaziyer turizm destinasyonlarının rakip destinasyonlar karşısında rekabet üstünlüğü elde edebilmesi için kruvaziyer liman hizmetleri ve kruvaziyer turizm destinasyonlarında turistlerin yaşadığı deneyimler çerçevesinde beş Akdeniz kruvaziyer turizm destinasyonunun konumunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırma, Ekim 2014- Ekim 2015 tarihleri arasında Alanya, Kuşadası ve İzmir limanlarını ziyaret eden kruvaziyer turistlere yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yönteminden yararlanılmıştır. Araştırmanın örneklemini oluşturan 23 farklı gemi ile Alanya, Kuşadası ve İzmir limanlarını ziyaret eden 528 kruvaziyer turistin araştırmaya katılımı sağlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, kruvaziyer turistlerin tura katılım kararını etkileyen demografik özellikler ile Akdeniz kruvaziyer turizminin ziyaretçi ve gemi sayısı açısından öne çıkan İtalya, İspanya, Yunanistan, Güney Kıbrıs ve Türkiye destinasyonlarının kruvaziyer turizm performanslarına göre farklı şekilde konumlandığı görülmüştür. Ayrıca çalışmaya göre kruvaziyer turistlerin demografik özelliklerinin turdan tatmin, aynı ve farklı rotalardaki turlara yeniden katılım, kruvaziyer turda en beğenilen destinasyon, gelecekte tur rotasında bulunması tercih edilmeyen destinasyon, en iyi terminal hizmetleri sunan destinasyon kriterlerini değerlendirmeleri açısından farklılıkların ve farksızlıkların olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.
