Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin bazı değişkenler açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, mezun öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerini bazı değişkenler açısından değerlendirmektir. Araştırma genel tarama modelindedir. Bu amaç doğrultusunda öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin cinsiyet, mezuniyet notu, mezun olunan bölüm, mezun olunan fakülte, KPSS puanı ve yabancı dil bilgisi değişkenleri açısından anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarına Semerci (2007) tarafından geliştirilen ''Yansıtıcı Düşünme Eğilimi'' ölçeği uygulanmıştır. Ölçek sürekli ve amaçlı düşünme, açık fikirlilik, sorgulayıcı ve etkili öğretim, öğretim sorumluluğu ve bilimsellik, araştırmacı, öngörülü ve içten olma, mesleğe bakış adını taşıyan yedi faktörden oluşmaktadır. Verilerin analizinde Shapiro-Wilk normallik analizi sonucu söz konusu ölçek ve alt boyut puanlarının normal dağılım göstermediği belirlenmiştir. Bu yüzden ölçek ve altboyutları için yapılmış olan gruplar arası karşılaştırma testlerinde parametrik olmayan test tekniklerinden iki gruplu değişkenlerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney u testi, üç ve daha fazla gruplu değişkenlerin karşılaştırılmasında Kruskal Wallis h testi kullanılmıştır. Ölçek Ordu ve Samsun illerindeki 2000 mezun öğretmen adayından basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle 500 mezun öğretmen adayına uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS for Windows 21.0 programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerine ilişkin görüşlerinde mezun olunan bölüm, fakülte, KPSS puanı ve yabancı dil bilgisi değişkenleri açısından adayların yansıtıcı düşünme eğilimleri anlamlı olarak farklılaşmamaktadır. 2. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri cinsiyet değişkeni açısından anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Erkek öğretmen adayları kadın öğretmen adaylarına göre daha fazla yansıtıcı düşünme eğilimindedir. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ölçeğin açık fikirlilik, sorgulayıcı ve etkili öğretim, öngörülü ve içten olma, mesleğe bakış alt boyutunda cinsiyet açısından farklılaşmaktadır; ölçeğin diğer alt boyutları olan sürekli ve amaçlı düşünme, öğretim sorumluluğu ve bilimsellik, araştırmacı alt boyutlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. 3. Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerine ilişkin görüşlerinde mezuniyet notu değişkeni açısından adayların yansıtıcı düşünme eğilimleri ve ölçeğin alt boyutları eğilimleri anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. Ancak öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimlerinin ölçeğin 'açık fikirlilik' alt boyutunda mezuniyet notu açısından farklılaştığı; mezuniyet notu 0-2,50 arasında olan öğretmen adaylarının diğer gruplardaki mezun öğretmen adaylarına göre daha açık fikirlilik eğiliminde oldukları tespit edilmiştir.