Akdeniz koşullarında kurakçıl peyzaj uygulanabilirliğinin irdelenmesi

Abstract

Dünya nüfusunun artması, küresel ısınmaya bağlı iklim değişikliği, bilinçsizce tüketilen su kaynakları ve su kirliliği gibi nedenlerden dolayı su kaynakları giderek azalmaktadır. Peyzaj alanlarında yanlış bitki seçimleri ve çok geniş alanlarda çim kullanımı gibi nedenler de sınırlı su kaynakları üzerindeki baskıyı arttırabilmektedir. Kent imajında, yeşil alanlar büyük önem taşımaktadır. Doğru yeşil alan tasarımlarının yapılmadığı alanlar, yazın sararmakta, kurumakta hatta ölmekte, özellikle son yıllarda daha çok hissedilen iklim değişikliğiyle birlikte Akdeniz gibi kurak bölgelerde böyle görüntülere daha çok rastlanmaktadır. Bu gibi kötü görüntülerin oluşmaması için; yoğun sulama gerektiren klasik peyzaj düzenleme anlayışından vazgeçilerek, suyun akılcı kullanımına ve su tasarrufuna olanak sağlayan 'Kurakçıl Peyzaj' tüm dünyada bilinen ismiyle 'Xeriscape' gibi peyzaj anlayışlarına yönelmeye ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, Antalya\ Konyaaltı'nda özellikle yaz aylarında yeşil alanların etkinliğini artırma yönünde kurakçıl peyzaj ilkeleri kapsamında yapılabilecekleri ortaya koyarak, bu konuda öneriler geliştirmek ve Akdeniz koşullarında kurakçıl peyzajın uygulanabilirliğini nitel verilere ilaveten nicel değerlerle de ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında öncelikle Konyaaltı ilçesinin doğal özellikleri, alan kullanımları, sosyo-ekonomik yapısı ve kurakçıl peyzaj hakkında araştırmalar yapılmış, sonrasında Konyaaltı'ndan seçilen örnek bir parkın mevcut ve kurakçıl peyzaj ilkeleri dikkate alınarak düzenlenen bitkisel tasarım projeleri yapım ve bakım maliyetleri açısından karşılaştırılmıştır. Ayrıca, bitki özellikleri, peyzaj için çekiciliği, fidanlıklarda bulunabilirliği ve Akdeniz bitki örtüsündeki varlığı incelenerek, Akdeniz koşullarında kurakçıl peyzaj uygulamalarında kullanılabilecek bitkilere yönelik öneri bitki listesi oluşturulmuştur. İklim analizlerine göre yaklaşık 5-5,5 ay kurak dönemin yaşandığı Antalya koşullarında, kurakçıl peyzaj uygulamalarının önem taşıdığı sonucuna ulaşılmış ve kurakçıl peyzajın yaygınlaştırılması yönünde bazı öneriler geliştirilmiştir.