Türkiye’de mekansal özelliklerin kentlerin sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeylerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'deki kentlerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine etki eden mekansal faktörler Coğrafi Olarak Ağırlıklandırılmış Regresyon yöntemi kullanılarak uygulamalı olarak analiz edilmiştir. Analizde mekansal dışsallıkların ve heterojen etkilerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesini ne derecede etkilediği sorgulanmıştır. Analizde 2003 ve 2011 yıllarına ait veriler kullanılmış, temel veri tabanları Türkiye İstatistik Kurumu'ndan temin edilmiştir. İki ayrı zaman kesitine ait veri setiyle yapılan ampirik analizde, kentlerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesine etki eden faktörlerin etkilerinin ne düzeyde olduğu söz konusu yılların verileriyle Coğrafi Olarak Ağırlıklandırılmış Regresyon yöntemi kullanılarak ayrı ayrı analiz edilmiştir. Sonuçlar, Türkiye'de batıdan doğuya doğru gidildikçe kentlerin sosyo-ekonomik düzeyinde bir düşüş olmasının komşuluk ilişkisinin yarattığı dışsallıkla ilişkili olduğunu göstermiştir. Türkiye'de kentler arasındaki sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyi farklılıklarında bir azalma olduğu gözlenmiş, fakat bu yakınlaşmanın nedeninin görece iyi bölgelerin düzeyindeki gerileme olduğu saptanmıştır.