Özyönetimden Porto Alegre’ye : kuramsal bir deneme

Abstract

Oldukça eskiye dayanan bir tarihsel geçmişe sahip olan özyönetim düşüncesi, Paris Komünü ile birlikte pratiğe dökülmüştür. Temsili demokrasinin biçimsel mekanizmaları günümüz siyasal sistemleri için yetersiz kalmakta, karar alma süreçlerinde katılımın artırılması gerektiği tartışılmaktadır. Yurttaşların karar alma mekanizmasında söz sahibi olma talebi ve bunun gerekliliği Porto Alegre'de Katılımcı Bütçe uygulamasını doğurmuştur. Bu çalışmada özyönetimin kökleri ve ideolojik gelişimi incelenmiş, Paris Komünü ve Porto Alegre deneyimleri tartışmaya açılmıştır. Bir özyönetim deneyimi olan Paris Komünü'nü ve Sovyetleri temel alan Porto Alegre yönetimi, karar alma sürecine halkın büyük oranda katılımını sağlamıştır. Ancak özyönetimin mevcut kapitalist dünya düzeni içerisinde tek başına sürdürülemeyeceğinden hareketle, Porto Alegre'de uygulanan Katılımcı Bütçe deneyinin bir özyönetim deneyimi olmadığı ancak özyönetimin filizlenebileceği bir deneyim olduğu sonucuna varılmıştır.