Futbol seyircilerinde taraftarlık özdeşleşme düzeyi ve sponsorluğun değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı PTT 1. Lig maçlarına katılan futbol seyircilerinde taraftarlık özdeşleşme düzeyinin ve sponsorluk algısının incelenmesidir. Tez çalışmasının evrenini Antalya merkezinde Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesinde bulunan ve Antalyaspor maçlarının oynanmakta olduğu stadyuma seyirci olarak katılan bireyler oluşturmaktadır. Evren sayısı bilinmediğinden örneklem formülü kullanılarak (𝑛 = 𝑡 2𝑝𝑞/𝑑 2 ) = 385 sayısı elde edilmiştir. Veri kayıplarına karşın en az 500 kişilik bir örneklem kullanılmış, 395 adet anket çalışmaya uygun nitelikte bulunmuştur. Veri toplama aracı olarak 3 bölümden oluşan bir anket formu kullanılacaktır. Birinci bölümde katılımcılara ait demografik bilgiler ve katılımcıların maçlara katılım biçimleri ve sıklıklarının irdelendiği sorular bulunmaktadır. Anket formunun ikinci bölümünde Wann ve Branscombe (1993) tarafından geliştirilen ve Günay ve Tiryaki (2003) tarafından dilimize uyarlanan Spor Seyircisi Özdeşleşme Ölçeği kullanılmıştır.Ölçeğin iç tutarlık katsayısı çalışmamızda α=.894 olarak bulunmuştur. Anket formunun üçüncü bölümünde Speed and Thompson (2000) tarafından geliştirilmiş olan "Sponsorship Questionnaire (SQ)" ilk madde havuzu kullanılmıştır. Sponsorluk Değerlendirme Ölçeği adıyla bilinen ve Türk diline adaptasyonu Alay (2004) tarafından yapılan ölçeğin içtutarlık katsayılar çalışmamızda α = 683-868 arasında bulunmuştur. Bulgular incelendiğinde ise taraftar özdeşleşme düzeyi ile etkinlik, sponsorluk ve ürünle ilgili değerlendirmeleriyle ilgili toplam 11 alt boyuttan 9'unda pozitif yönde anlamlı korelasyon olduğu görülmüştür. Spo rkulüpleri açısından önemli olan bir bulguya göre taraftarlık özdeşleşme düzeyi ile etkinliğe yönelik sevgi/bağ (r=0.406, p<0.001). ,etkinliğin statüsü(r=0.337, p<0.001) arasındaki korelasyonların yüksek olduğu görülmektedir. Sponsorlukla ilgili değerlendirmelere bakıldığında katılımcıların gerek etkinliğe yönelik tutumları, gerek sponsora yönelik tutumları ve gerekse ürüne yönelik tutumlarını gösteren 11 adet alt boyutun tümü arasında anlamlı korelasyonlar olduğu tespit edilmiştir. Bu sonucun sponsorlar açısından elde edilen önemli bulgusu ise bütün bu alt boyutların ürün kullanımı ile anlamlı korelasyona sahip olmasıdır. Ürün kullanımını en olumlu etkileyen faktör sırasıyla ürünü benimseme (r=.643, p<0.001), sponsor-etkinlik uyumu (r=.476, p<0.001), ürünle ilgilenme (r=.456, p<0.001), sponsorluk yapma sıklığı ve seçiciliği (r=.447, p<0.001) ve de sponsorun samimiyetidir (r=.423, p<0.001). Buradan da görülüyor ki sponsora yönelik olumlu algılarla ürün kullanımı arasında pozitif yönde bir ilişki bulunmaktadır.