Beden eğitimi ve spor öğretmenliği öğrencilerinde öz-düzenleme: ölçek uyarlama çalışması

Abstract

Bu araştırmanın birincil amacı Beden Eğitimi ve Spor Öğretmen Adaylarının Öz-düzenleme süreçlerini cinsiyet, öğrenim görülen sınıf, düzenli spor yapma ve teorik ve uygulamalı ders başarı algılarına göre incelemektir. Bu amacı gerçekleştirebilmek için Manuel Martinez-Pons (2000) tarafından geliştirilen "Five-Component Scale of AcademicSelf-Regulation" (FCSAR) ölçeği Türkçeye uyarlanmıştır. Araştırma Akdeniz, Erciyes, Selçuk ve Mehmet Akif Ersoy ÜniversitelerininBeden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliği Bölümlerindeöğrenim gören yaş ortalaması ( yaş=21.77±2.40) olan toplam 484 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak orijinal adı "Five-Component Scale of Academic Self-Regulation" (FCSAR) olan Türkçeye uyarlama çalışmaları araştırmacı tarafından yapılan "Akademik Öz-düzenleme Ölçeği (AÖÖ) kullanılmıştır. Ölçeğin Türk öğrencilerden elde edilen puanların oluşturduğu faktör yapısını incelemek amacıyla (SPSS 18.0) Açımlayıcı Faktör Analizi (ExploratoryFactor Analysis)ve özgün ölçeğin geliştirilmesindeki yaklaşıma ve uzman görüşü desteği alınarak yapılan çalışmaya uygun olarak da (LİSREL 8.30) Doğrulayıcı Faktör Analizi(ConfirmatoryFactor Analysis) kullanılmıştır. Böylece ölçeğin faktöriyel geçerliği, başka bir deyişle yapı geçerliği, iki farklı faktör analizi uygulamasıyla incelenmiştir. Sonuç olarak; geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan 48 maddelik ölçeğin (hedef belirleme (15 madde, α=.928), strateji uygulama (14 madde, α=.930), strateji izleme (15 madde,α=.947) ve destek alma (4 madde,α=.879) boyutları olmak üzere dört faktörden oluştuğu, her bir faktörün kendi içinde yüksek tutarlılık gösterdiği görülmüştür. Ölçek toplamının ise α=.969 (48 madde) olarak bulunmuş ve ölçeğin Türk kültüründe üniversite öğrencilerinin öz-düzenleme becerilerini ölçmede güvenilir bir araç olduğu belirlenmiştir. Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin öz-düzenleme becerileri ile cinsiyet, öğrenim görülen sınıf, düzenli spor yapma, teorik ve uygulama ders başarı algısı değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler bulunmuştur.