Abstract:
Kültürel değerler, ulusların özünü oluşturan, dünya coğrafyasında hayatta kalmalarını sağlayan ve gelecek nesillerin devamını sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Kültürel değerleri yeni kuşaklara aktarmak, okulun en önemli amaçlarından biridir ve okul kültürel değerleri yeni nesillere aktarma görevini yerine getirirken çeşitli materyaller kullanır. Bu materyallerin en önemlisi ve vazgeçilmezi ise ders kitaplardır. Kitaplar, bireylerin gelişim özellikleri, içinde bulundukları sosyal çevreleri ve ülke politikaları dikkate alınarak hazırlanır. Okul aracılığıyla toplumda birey olması için yetiştirilen kişiler toplumun maddî ve manevî değerlerine uygun olarak eğitilmelidir. Bu anlamda hazırlanan ders kitapları Türk kültürünün maddi ve manevi değerlerini içermelidir ve bireyin topluma uyumu konusunda ona yardımcı ve yol gösterici bir özellik taşımalıdır. Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığına bağlı İlkokullarda dördüncü sınıf seviyesinde okutulan Talim ve Terbiye Kurulunun tavsiye ettiği, öğretmen görüşlerine dayalı olarak seçilen İngilizce ders kitaplarını aile, dil, din, yardımseverlik ve saygı değerleri açısından incelemektir. Bu araştırmada, ders kitaplarının analizi kültürel değerler ve ders kitapları üzerine yapılmış incelemelere bağlı olarak ulaşılabilen literatür kapsamında, ders kitaplarının gerek görseller gerek metin içerikleri açısından kültürel değerlerimizle ilişkisi belirlenen kültür öğeleri dikkate alınarak yapılmış betimsel incelemeye dayalı nitel bir çalışmadır. Belirlenen değeler doğrultusunda ulaşılan veriler nitel olarak analiz edilmiştir.Çalışmanın evrenini, Türkiye genelinde İlkokul 4. sınıf seviyesinde kullanılan İngilizce ders kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Kahramanmaraş ili merkez Dumlupınar İlkokulunda kullanılan öğretmen görüşlerine dayalı olarak seçilen, Talim ve Terbiye Kurulunun tavsiye ettiği Time For English ve Spring 4 adlı ders kitapları oluşturmaktadır. İlköğretim 4. sınıf düzeyinde hazırlanan İngilizce eğitim kitaplarında yapılan araştırmalar, bu kitapların kültürel öğelerin aktarılmasında rol oynadığını göstermektedir. Yapılan literatür taramasına göre incelenen kaynaklarda maddî ve manevî kültür değerlerine verilebilecek örnekler mevcuttur. Maddî kültür öğelerinde: sanat eserleri, binalar, müzik aletleri, şehirler, kıyafet, giyim kuşam, kitaplar, günlük hayatta kullanılan araç gereçler, edebiyat eserleri örnek olarak gösterilebilir. Manevî kültür öğelerine ise, bir ulusa mensup olan bireylerin oluşturduğu inanç ve manevi yaşamsal değerler örnek olarak gösterilmektedir. Araştırmadan elde edilen veriler, araştırmanın alt problemlerine dayalı olarak kültürel değerleri yansıtıp yansıtmadığı açısından incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda ilkokul 4. sınıf seviyesinde kullanılan, çalışmamızın örneklemi olarak seçilen İngilizce ders kitaplarının Türk kültürünün maddî ve manevî değerlerini taşımadığı, kültürel değerleri yeni nesillere taşıyacak şekilde düzenlenmediği, aile, dil, din, saygı, yardımseverlik değerlerini yeterince taşımadığı ve daha çok popüler kültürün öğelerini yansıttığı sonucuna ulaşılmıştır.