Veri zarflama analizi yöntemiyle faaliyet denetimi: Alanya’daki konaklama işletmeleri üzerinde bir uygulama

Abstract

Küreselleşme ile birlikte dünyada yoğun bir rekabet gerçekleşmektedir. Bu süreçte bütün ülkeler, ekonomiler ve işletmeler bu yoğun rekabet şartlarına uyum sağlamak durumunda kalmışlardır. Rekabetin yoğun bir şekilde yaşandığı sektörlerden birisi olan turizm sektöründe, konaklama işletmelerinin göstermiş olduğu faaliyetlerin etkinlik düzeyleri rekabetçi piyasa şartlarında çok önemli bir yere sahiptir. Konaklama işletmelerinin faaliyet denetimi bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Faaliyet denetimi sadece muhasebe ve finans konularını değil, bir organizasyonun bütün fonksiyonlarını ilgilendiren bir kavramdır. Faaliyet denetimi kaynak kullanımları, yönetim kontrolleri, performans konuları gibi çok çeşitli alanlara odaklanabilmektedir. Faaliyet denetimi bir bakıma yönetim danışmanlığı olarak da nitelendirilebilir. Bu çalışmanın amacı, Alanya yöresinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinin faaliyet denetimini parametrik bir yöntem olmayan Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemiyle gerçekleştirmektir. Çalışmada Alanya yöresinde faaliyet gösteren 5 yıldızlı konaklama işletmeleri üzerinde durulmuş ve 2013 yılı verileri kullanılmıştır Faaliyet etkinliğini belirlemek için 37 konaklama işletmesi değerlendirmeye alınmıştır. Girdi değişkenleri olarak oda sayısı, yatak sayısı, yıllık ortalama personel sayısı, yıllık enerji giderleri ve yıllık yiyecek içecek giderleri; çıktı değişkenleri olarak da müşteri memnuniyeti, yıllık geceleme sayısı, doluluk oranı ve oda geliri kullanılmıştır. Analiz sonucunda 5 işletmenin faaliyetlerinde etkin olduğu tespit edilmiştir. Etkinlik gösteremeyen işletmelerin daha etkin hale gelebilmesi için önerilerde bulunulmuştur. Bu bağlamda çalışmada elde edilen sonuçların turizm sektörünün gelişimine katkıda bulunacağı düşünülmektedir.