Etik liderliğin belirleyicileri olarak kişilik, örgüt kültürü, dini yönelim ve çevresel faktörler

Abstract

Romalı devlet adamı Çiçero toplumun sahip olduğu ahlaki yapının önemini "Memleketler parasızlıktan değil, ahlaksızlıktan çökerler" sözleri ile ifade etmektedir. Gerek sosyal ve kültürel gerekse iş hayatımızda meydana gelen önemli değişmeler olgulara ve kavramlara bakış açımıza da etki etmektedir. Bu etkilerin olumsuz yanlarını bertaraf etmenin etik bir bakış açısına sahip liderler aracılığı ile gerçekleştirilebileceği düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle araştırmamız "Etik bir liderin oluşumunda etki sahibi faktörler nelerdir?" sorusuna cevap aramayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında etik liderliğin oluşumunda etki sahibi olduğu düşünülen kişilik, örgüt kültürü, dini yönelim, aile çevresi, iş çevresi, sosyal çevre ve bireysel ve kurumsal özellikler değişkenleri ele alınmıştır. Araştırmanın evrenini Antalya'da faaliyet gösteren 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde farklı kademelerde çalışan 312 yönetici oluşturmaktadır. Etik liderlik algısındaki farklılıkları tespit etmeye yönelik t-testi ve ANOVA analizi, bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenimiz olan etik liderlik üzerindeki etkisini test etmek için regresyon analizinden faydalanılmıştır. Geliştirilen etik liderlik ölçeğinin geçerliliği faktör analizi, güvenilirliği ise Cronbach Alfa yöntemi ile test edilmiştir. Yapılan faktör analizi sonucunda etik liderlik ölçeğinin tek faktör altında toplandığı sonucuna ulaşılmıştır. Farklılık analizleri sonucunda ise etik liderliğin çalışılan otelin sahip olduğu yıldız sayısına, yöneticinin eğitim düzeyine, gelir düzeyine ve günlük çalışma süresine göre farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkileri tespit etmeye yönelik yapılan regresyon analizleri sonucunda ise kişilik özelliklerinden uyumluluk ve açıklık özelliklerinin ve örgüt kültürü tiplerinden klan kültürünün etik liderlik ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Dini yönelim açısından ise hem içsel dini yönelim hem de dışsal dini yönelim etik liderlik ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aile çevresinden anne ve kardeşlerin, iş çevresinden sahip olunan iş tecrübesinin ve son olarak sosyal çevre bileşenlerinden topluma bakış açısı ve mahalle arkadaşlarının etik liderlik oluşumunda etki sahibi değişkenler olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak araştırma kapsamına alınan tüm değişkenlerin etik liderlik oluşumunda kısmen etki sahibi olduğu tespit edilmiştir.