Sessizleşen örgütlerde öz yeterlilik algısının rolü: Alanya’daki konaklama işletmeleri üzerinde bir araştırma

Abstract

Önemli bir ekonomik güç olan turizm sektörünün; sürekli gelişen, istihdam alanı yaratan, emek yoğun bir endüstri olması nedeniyle teknolojik yeniliklere ayak uydurabilecek, rekabet avantajı yaratacak, kalitenin ve verimliliğin artmasını sağlayacak nitelikli işgücüne ihtiyacı vardır. Nitelikli işgücünün oluşturduğu turizm endüstrisi, ülkenin uluslararası pazarda rekabet gücünü yükseltmektedir. Bu nedenle işgörenlerin tüm potansiyellerini kullanabilmesine fırsat sağlamak rekabetin gereklerinden biri olmaktadır. İşletmeler; işgörenlerin potansiyellerini geliştirerek, onları işletmenin hedeflerini belirleme sürecine dahil ederek, güdüleyerek kişisel katkıyı en üst düzeye çıkarıp kişisel ve örgütsel gelişme sağlar. Bu bağlamda, yüksek öz yeterliliğe sahip işgörenler, işletmeyi başarıya götürecek yenilikçi fikir ve önerilerini rahatlıkla dile getirerek bu gelişimin parçası olur. Ancak işletmelerde, nitelikli işgücü istihdam etmek ve onlardan en üst düzeyde verimlilik sağlayabilmek için yöneticilerin; işgörenlere karşı saygı, sevgi, nezaket, tevazu gibi erdemli davranışlarda bulunarak adil, demokratik, iyi niyetli, eleştiriye açık olması gerekmektedir. Bunlara ek olarak, çalışanların öz yeterlilik inançlarını yükseltmek için, yöneticilerin, çalışanlarına yeteneklerini keşfedecek sorumluluklar yükleyerek ilham verici olması gerekmektedir. Aksi halde, düşük öz yeterliliğe sahip, çeşitli nedenlerle fikir ve düşüncelerini paylaşmaktan kaçınan işgörenler, işletmeyi başarısızlığa sürükler. Bu araştırmanın ana amacı; öz yeterliliğin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Araştırmanın alt amaçları ise; çalışanların işletmeye katkı sağlamaya yönelik fikir ve düşüncelerinin belirlenmesi, çalışanların demografik ve mesleki özelliklerine göre işletmeye katkı sağlamaya yönelik fikir ve düşüncelerinin farklılık gösterip göstermediğinin tespit edilmesi, çalışanların demografik ve mesleki özelliklerine göre örgütsel sessizlik algılarının farklılık gösterip göstermediğinin tespit edilmesi, çalışanların demografik ve mesleki özelliklerine göre öz yeterlilik algılarının algılarının farklılık gösterip göstermediğinin tespit edilmesi, örgütsel sessizlik boyutları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, öz yeterlilik boyutları arasındaki ilişkinin belirlenmesi, örgütsel sessizlik boyutlarıyla öz yeterlilik boyutları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırmadaki bulgulara, turizm bölgesi olan Alanya'da 3,4,5 yıldızlı ve apart otellerde çalışan işgörenlere uygulanan anketlerin SPSS programında analiz edilmesiyle ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda, işgörenlerin öz yeterliliklerine olan inançlarının sessizlik davranışlarını etkilediği; düşük öz yeterlilik inancı olan işgörenlerin sessizliği tercih ederken, yüksek öz yeterlilik inancı olan işgörenlerin ise fikir ve düşüncelerini paylaşmaktan çekinmediği belirlenmiştir. Araştırma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde örgüt, örgüt ile ilgili kavramlar ve araştırmanın asıl konusunu oluşturan örgütsel sessizlik kavramı, ikinci bölümde öz yeterlilik kavramı, üçüncü bölümde ise araştırmanın sonuç ve bulgularına dair veriler yer almaktadır.