Türkiye’de kültür bozumu ve dijital aktivizmin yeni macerası: Capsler

Abstract

Dünyada ve Türkiye'de yeni teknolojik paradigmanın paralelinde ortaya çıkan kullanıcı odaklı sosyalleşmiş iletişim çerçevesinde, sosyal medya ve türdeşi mecralar ağ toplumunun agorası olarak kullanılmaktadır. Bireysel, grupsal ve kitlesel ölçeklerde giderek artan bir yoğunlukla kullanılan sosyal medya, toplumsal hareketlerin ve bu hareketlere bağlı olarak pratiğe dökülen dijital aktivizmin siber dünyada ev sahipliğini yapmaktadır. Ağ toplumunun kamusal alanı işlevi gören sosyal medya yeni nesil internet kullanıcısının dijital aktivizme içkin eylemlerine sahne olmakta ve devingen, akışkan, rizomatik bir yapı içerisinde dijital aktivizmin özgün uygulamalarının üretilmesine imkân sağlamaktadır. Türkiye'de sosyalleşmiş iletişimin en güncel ve en popüler mecralarından biri caps olarak adlandırılan paylaşımlardır. Capsler metinsel ve görsel öğelerin farklı kombinasyonları halinde oluşturulan, ağ toplumunun ortak anlam çerçevesini ve kültürel kodlarını kullanarak belli bir mesaj, çağrı, tespit ya da savunuculuğunun ifadesi olarak siber dünyaya salınan paylaşımlardır. Türkiye'ye özgü bir dijital ifade alanı olan capslerin önemli bir kısmı siyasi gündemle alakalıdır. Siyasi capslerin üretiminde kullanılan yaygın yöntem ise kültür bozumudur. Kültür bozumuna uğratılan anlam ya da durumlar, bağlamlarından koparılmakta ve üzerlerine yeni anlamlar yüklenmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de siber dünyanın en güncel ve dikkat çekici fenomenlerinden biri olan capslerin bir dijital aktivizm ve sistem karşıtı muhalefet alanı olup olmadıklarını sorgulamaktır. Bu amaçla, sosyal medyada paylaşılan siyasi capsler arasından rastlantısal olarak seçilen 'örnekler göstergebilimsel analize tabi tutulmuştur. Yapılan çözümlemeler sonucunda, kültür bozumu yoluyla oluşturulan capslerin güçlü birer eleştiri aracı ve dijital aktivizm eylemi özelliği taşıyabildiği görülmüştür.