Bazı sıcak iklim çim türlerinin tuzluluğa dayanıklılığının belirlenmesi ve uygulamalar açısından değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, sıcak iklim çim türlerinden Cynodon dactylon 'Del Sol', Zoysia japonica 'Zenith', Paspalum vaginatum 'Seasprey' ve Eremochloa ophiuroides 'Tifblair' çeşitlerinin, farklı sulama suyu tuzluluk düzeyleri kullanılarak tuzluluğa karşı toleranslarının araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Deneme, yanları açık plastik serada yürütülmüş, yetiştirme ortamı olarak 7 litrelik saksılara doldurulmuş olan bahçe toprağı+kum+torf (4:1:1 hacimsel) karışımı kullanılmış ve çim çeşitlerine 6 farklı düzeyde tuz içeren [0.54 (T0, kontrol; kuyu suyu elektriksel iletkenlik değeri), 5 (T1), 10 (T2), 20 (T3), 40 (T4) ve 60 (T5) dS.m-1] sulama suyu uygulanmıştır. Deneme süresince yaprak yanma oranı, çim kalitesi, biçim ürünleri kuru ağırlığı, sürgün kuru ağırlığı, kök kuru ağırlığı, yaprak eni ve boyu ile ilgili gözlem ve ölçümler yapılmış, çeşitlerin tuzluluk eşik değerleri ile tuzluluk toleransları hesaplanmış ve yaprak besin elementi içerikleri tespit edilmiştir. Bulgular, artan su seviyesinin kök kuru ağırlığı hariç incelenen tüm ölçütlerde azaltıcı etkide bulunduğunu göstermiştir. Çim kalitesi ve yaprak yanma oranlarına göre P. vaginatum 'Seasprey' tuzluluğa en dayanıklı çeşit olarak belirlenmiş, C. dactylon 'Del Sol' ve Z. japonica 'Zenith' tuza karşı orta toleranslı dayanıklılık göstermiş, E. ophiuroides 'Tifblair' ise tuzluluk dayanımı en düşük çeşit olmuştur. Çeşitlerin tuzluluk eşik değerleri C. dactylon 'Del Sol' için 11,4 dS.m-1, Z. japonica 'Zenith' için 8,9 dS.m-1 ve P. vaginatum 'Seasprey' için 5 dS.m-1 olarak tespit edilmiş, E. ophiuroides 'Tifblair' çim çeşidinin tuzluluğa karşı hiçbir tolerans geliştirmediği bulunmuştur. E. ophiuroides 'Tifblair' çeşidinde 6. haftada T3, diğer türlerde ise T4 ve T5 tuzluluk düzeyleri çimlerin ölümü ile sonuçlanmıştır. Artan tuzluluk düzeyi ile yaprak N, P, K içerikleri azalırken, Ca, Mg, Fe ve Na içeriklerinin arttığı belirlenmiştir. Ayrıca çalışmadan elde edilen sonuçların peyzaj uygulama tekniği açısından değerlendirmesi yapılmıştır.