Abstract:
Bu çalışmada, Thymelaeaceae familyasına ait Daphne sericea L. ve Daphne gnidioides L. bitkilerinin ekstraktları elde edilerek bileşimlerinin incelenmesi ve antioksidan aktivitelerinin çeşitli metotlarla saptanması amaçlanmıştır. Her iki bitki toplanıp kurutulduktan sonra aseton, metanol ve n-hekzan ile oda sıcaklığında üç gün boyunca çalkalanma sonucu bu çözücülerde çözünen ham ekstraktlar elde edilmiştir. Bitki ekstraktlarının kimyasal içeriği, HPLC-DAD ile fenolik bileşen profilinin çıkarılması ile, klorofil a, klorofil b, toplam karotenoid, flavonoid ve fenolik bileşen içeriği analizleri ile aydınlatılmaya çalışılmıştır. In vitro antioksidan (radikal sönümleme) aktivitelerini belirlemek için DPPH., ABTS.+, hidroksil (.OH) ve süperoksit anyon radikali (O2.-) yakalama testleri ile oksijen radikali absorpsiyon (ORAC) testleri uygulanmıştır. Bitki ekstraktlarının lipid oksidasyon reaksiyonunu inhibe etme yeteneğini ölçen antioksidan aktivite testleri ise tiyobarbitürik asitle reaksiyona giren maddelerin (TBARS) takip edilmesi ile düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve büyükbaş hayvan beyni lipozomlarında (BBE) lipid peroksidasyon inhibisyonunun ölçülmesi testleri ile gerçekleştirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, önemli düzeyde fenolik bileşenler içeren metanol ve aseton ekstraktlarının genel olarak göz ardı edilemeyecek bir düzeyde radikal yakalama aktivitesi gösterdiklerini ortaya koymuştur. Çoğu durumda da bu ekstraktların pozitif kontrol antioksidanlar olarak alınan BHT, α-tokoferol, ferulik asit ve kersetin bileşiklerinden bazıları ile kıyaslanabilecek derecede lipid oksidasyon inhibitörü olarak etkileri olduğunu net bir şekilde görülmüştür. Özellikle D. gnidioides bitkisinin metanolik ham ekstraktının pek çok durumda pozitif kontrollerin bir ya da birkaçına çok yakın in vitro antioksidan aktivitesi ve lipid oksidasyonunu inhibe edici özelikler gösterdiği belirlenmiştir.
