Abstract:
Edebiyat, duygu ve düşüncelerin estetik ve güzellik anlayışına uygun bir şekilde, yazılı veya sözlü olarak ifade edilmesi sanatıdır. Edebiyat eğitimi ise estetik zevki, eleştirel düşünme yetisi ve bakış açısı gelişmiş, dili doğru kullanabilen, duygu ve düşüncelerini güzel ifadelerle ortaya koyabilen, öğrendiği edebiyat bilgilerini uygulayarak yaratıcılığa dökebilen bireylerin yetiştirilmesi işidir. Edebiyat eğitimi sanatsal beğeniyi geliştirmesi, kültürel değerleri somut bir şekilde ifade etmesi, yaşananları farklı bir dikkatle dile getirmesi gibi özellikleri ile oldukça önemlidir. Bununla birlikte edebiyat eğitiminin temel amacı, okuduğunu anlayabilen ve anladığını ifade edebilen bireyler yetiştirebilmektir. Edebiyat, eğitim aracılığıyla bireylerin zihin, ruh ve ahlak olgunluğuna erişmelerine katkı sağlamaktadır. Edebiyat eğitimi, bir yandan geçmiş dönemlere ait edebi eserleri öğrencilere tanıtırken, bir yandan da bu edebi eserler üzerinden edebiyat bilgisi ve edebiyat sevgisi kazandırmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda içinde bulunulan dönemin edebiyat eserlerini tanıtarak, güncel edebiyatla ilişki kurmalarını ve alanın mevcut sorunlarına ilgi duymalarını sağlamaktadır. Bütün bu gelişmelerin bireyin sözlü ve yazılı anlatım yeteneğinin güçlenmesine de etkisi olmaktadır. Bu anlamda edebiyat eğitimi, bireydeki güzellik duygusunu ortaya çıkarmak, geliştirmek ve zenginleştirmek konusunda önemli bir rol oynamaktadır. Edebiyat eğitimi aynı zamanda güzel konuşma ve düzgün yazma becerilerini kazanmış, davranış inceliğine ve güzellik duygusuna sahip bireyler yetiştirilmesine katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, esas olarak 1940-1960 yılları arasındaki Türk Dili ve Edebiyatı eğitiminin gelişim seyri, öğretim programları ve ders kitapları incelenmekle birlikte, Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonraki eğitim konusunda yapılan çalışmalar, eğitim sistemindeki gelişmeler ile ortaöğretim kurumları da ele alınmıştır. Bu çalışmanın temel amacı 1940-1960 yılları arasındaki öğretim programlarının analiz edilmesi, Türk Dili ve Edebiyatı eğitiminin gelişimine olan etkisinin belirlenmesidir.
