Örgütsel stres ve tükenmişlik ilişkisi: Konaklama işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma

Abstract

Turizm, emek-yoğun özelliğe sahip bir hizmet sektörüdür. Çalışanlar bu hizmeti üretirken yoğun bir çalışma temposunda ve müşterilerle sürekli olarak direkt veya dolaylı bir ilişki içindedirler ve onların problem ve istekleriyle ilgilenmek zorundadırlar. Çalışanın örgütünden\işinden kaynaklı her türlü olumsuz faktör onun huzursuz, mutsuz ve tükenmiş hissetmesine sebep olabilmektedir. Bu nedenle stres ve tükenmişlik kavramları hem bireyler açısından hem de örgütler açısından üzerinde durulması gereken konular haline gelmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde stres kavramına yönelik, ikinci bölümde ise tükenmişlik, kavramına yönelik genel literatüre dayalı kuramsal bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde ise araştırmanın detaylarına, analizlerine ve bulgularına değinilmiştir. Çalışmanın temel amacı örgütsel stres faktörleri ile tükenmişlik arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Çalışma Antalya / Manavgat? da dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 386 otel çalışanına anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Örgütsel Stres Ölçeği, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi amacıyla frekans tabloları düzenlenmiş, güvenirlik (Cronbach?s Alpha), faktör, Pearson korelasyon analizi, regresyon ve varyans analizleri ve t testi kullanılmıştır. Örgütsel stres faktörleri ile tükenmişliğin boyutları arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile test edilmiştir. Analiz sonucunda; örgütsel stres faktörleri ile duygusal tükenmişlik, duyarsızlaşma ve kişisel başarı hissi alt boyutları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğunu gösteren bulgulara ulaşılmıştır. Ayrıca otel işletmeleri çalışanlarının örgütsel streslerinin orta düzeyde olduğu ve duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşma düzeylerinin düşük ve kişisel başarı hissi düzeylerinin yüksek olduğu saptanmıştır.