Kibyra metal buluntuları

Abstract

Kibyra antik kentinde 2006-2012 yılları arasındaki kazılarda bulunan metal eserlerin incelenmesine yönelik bu çalışmada, çoğu gündelik yaşamda kullanılmış ve yerel atölyelerin ürünü olan eserlerin işlevleri ve arkeoloji bilimine katkılarının belirlenmesi hedeflenmiştir. Her grubun önce genel özellikleri, işlevleri ve gelişimleri açıklanmış, daha sonra buluntular tek tek benzer örneklerle karşılaştırılarak, benzerlerle Kibyra buluntuları arasında bağ kurulmaya çalışılmış, tarihlemelerde benzerlerin tarihlendiği dönemler yanında buluntu konumlarındaki paralel veriler de dikkate alınmıştır. Özellikle, benzersizlikleriyle arkeolojide yeni bir keşif olan Bouleuterion/Odeion çatı örtüsüne ait metal aksamların, bu önemli yapının çatısıyla ilgili soru işaretlerini çözmüş olması öne çıkarılmıştır. Konu araştırılırken, eserlerin işlevlerine yönelik kesit ve görünüş çizimleriyle de desteklenen, ileride yapılacak restorasyon çalışmalarına yönelik çatı restitüsyon önerileri oluşturulmuştur. Ayrıca, Kibyra?da madencilik faaliyetlerine yönelik belge ve bulgular değerlendirilmiş; konuyla endirekt ilgisinden dolayı Anadolu?da madencilik ve metalurji ile ilgili yararlanabilecek başlıca kaynaklar verilmiştir.Gündelik yaşamı dolduran bir çok metal eserin yaşantımızda ne kadar önemli oldukları, işlevleri değişmeden günümüze ulaşmış örneklerle ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda, kazılarda ele geçen gündelik kullanıma ait işlevsel buluntuların geleneksel izleri Gölhisar çevresinde sivil mimaride ve gündelik yaşamda bulunmaya çalışılmıştır. Kibyra kazılarında ele geçen buluntulardan katalog kapsamında incelenen metal eserlerin tamamı, yayınlarda bulunan benzerlerle yapılan karşılaştırmalar ve kontekstlerdeki paralel veriler yardımıyla katalog içindeki ?tarihleme? bölümünde tarihlenmiştir. Bouleuterion/Odeion yapısında bulunan eserlerin tarihlenmesi, inşa evresi olan 3. yüzyıl ortalarında kullanılmış olan mimari aksam ve çivilerin tarihlenmesi stoadaki yazıtlara dayanılarak yapılmıştır. GDH ve GDYG açmalarında da, bu açmaların üst tabakalarını oluşturan mühür dipli unguentarium/ampullaların kronolojisi temel alınmıştır. Buluntuların niteliği ve tarihlenmeleriyle ilgili yapılan genel değerlendirmede, çoğunluğu demir malzemeden yapılmış eserlerin BO dışındaki alanlarda 5.-6. yüzyıllara ait Erken Doğu Roma tabakalarında bulunmuş, instrumenta domestica olarak tanımlanan yerel üretim, işlevsel alet ve aksamlar olduğu görülmektedir.