İnsan kaynakları yönetiminde koçluk: Tutumlar, beceriler ve uygulamalar

Abstract

İnsan kaynakları yönetiminin tarihçesi, insanlık tarihi kadar eskilere dayanır. Sanayi devrimi, I. ve II. Dünya savaşları, sendikal hareketler, devlet korumacılığının gelişmesi ve nihayet küreselleşme süreci ile işletmelerin çok uluslu hale gelmesi ve artan küresel rekabet, insan kaynakları yönetiminin bugünkü işlevlerine kavuşmasını sağlamıştır.1950?li yıllardaki işe alma, işten çıkarma, bordrolama gibi idari işler bütünü olan personel yönetimi anlayışı 1980?li yıllardan itibaren insan kaynakları yönetimi adı altında yeni bir ivme kazanmıştır. Önceleri bir üretim faktörü olarak görülen insan,1990?lı yıllarda ?önce insan? yaklaşımının güç kazanmaya başlamasıyla insan kaynakları yönetimi, stratejik insan kaynakları yönetimi olarak adlandırılmaya başlamıştır. İnsan kaynağının işletmenin hedefleri doğrultusunda en verimli şekilde kullanılmasını sağlamak, insanın ihtiyaçlarının karşılanması, mesleki gelişiminin sağlanması, motivasyon kazanması, işyerine devamlılığının sağlanması stratejik insan kaynakları yönetiminin ilgi alanları içerisine girmiştir.Dünyada endüstrileşme sürecinin tamamlanmasıyla birlikte dünya düzenin yeniden yapılanması söz konusu olmuştur. Küreselleşme süreci olarak da adlandırabileceğimiz bu sürecin ortaya çıkmasında ve gelişmesinde teknolojideki gelişmeler, bilgi ekonomisi, neo-liberal politikaların yükselişi ve sermayenin uluslararalılaşması etkili olmuştur.Küreselleşen dünyada işletmeler için rakiplerinin üretim tekniğinden çok bilgiyi kimin ürettiği önemli hale gelmiştir ki sonuçta bilgiyi üreten ve işleyen insandır. Bu aşamada uluslararası boyutta rekabet üstünlüğü yakalayan başarıların temelinde işletmelerin insan unsurunu farklı yorumlamaları görülmektedir. Oldukça karmaşıklaşan iş süreçleri içerisinde kurumlar tarafından tercih edilmeye başlanan koçluk uygulamaları, gerek yönetici gerekse çalışan olarak insan kaynağının kurumun hedeflerine yönelik çalışmalarında etkili bir motivasyon ve geliştirici bir araç olarak kullanılmaya başlamıştır.Kurumların insan kaynakları departmanları ya da dışarıdan koçluk desteği almak suretiyle yöneticilerinin ve çalışanlarının iş verimliliğini %88?e kadar arttırdığı görülmektedir.