Akut koroner sendromlu hastalarda çok boyutlu yaşam kalitesi indeksinin geçerlik ve güvenilirlik çalışması

Abstract

Bu çalışma, Çok Boyutlu Yaşam Kalitesi Ölçeği (Multidimensional Index of Life Quality)'ni Türkçe'ye uyarlamak ve akut koroner sendrom tanısı alan hastalarda geçerlik ve güvenirliğini belirlemek üzere metodolojik olarak planlanmıştır.Araştırmanın örneklemini, Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji polikliniği ve servisinde izlenen akut koroner sendrom tanısı alan 370 hasta oluşturmuştur. Çok Boyutlu Yaşam Kalitesi Ölçeği sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin çok boyutlu ölçümünü yapmak amacıyla geliştirilen 35 maddelik bir ölçektir. Ölçeğin Türkçe dil geçerlik çalışması altı uzman tarafından yapılmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliği için beş uzmandan görüş alınmıştır. Uzmanlardan gelen görüşler, ölçeğin maddeleri arasındaki korelasyonun oldukça iyi olduğunu göstermiştir (p=0.063). Açıklayıcı faktör analizi sonucunda toplam varyansı %69.7 olan altı faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Ölçeğin iç tutarlığını belirlemek için hesaplanan cronbach alfa katsayısı ölçek toplam puanı için 0.94 olarak bulunmuştur. Güvenirlik çalışmaları kapsamında, ölçeğin altı alt boyutu için 0.43-0.95 arasında değişen korelasyonlar belirlenmiştir. Test-tekrar test korelasyonları anlamlı düzeyde (p < 0.01) ve yüksek (r = 0.87) bulunmuştur. Paralel form yönteminde, Çok Boyutlu Yaşam Kalitesi Ölçeği ile Miyokart İnfarktüsü Boyutsal Değerlendirme Ölçeği arasındaki karşılıklı korelasyon negatif yönde, orta derecede ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.Hastaların tanıtıcı bilgilerine ilişkin olarak, yaş, medeni durum, meslek, eğitim durumu, gelir-gider durumu ve birlikte yaşadığı bireyler değişkenleri, birlikte, bireylerin yaşam kalitesi ile anlamlı bir ilişki vermiştir. Hastalıkla ilgili özelliklerine bakıldığında ise, miyokart infarktüsü geçirme sıklığı, alkol kullanımı, hastaneye yatış sayısı, egzersiz yapma ve ilaçları düzenli kullanma değişkenleri, birlikte, bireylerin yaşam kalitesi ile anlamlı bir ilişki vermiştir.Sonuç olarak; Çok Boyutlu Yaşam Kalitesi Ölçeği'nin Türkçe versiyonundan elde edilen ölçümlerin orijinal ölçek yapısıyla uyumlu, Türk toplumu için geçerli ve güvenilir olduğu bulunmuştur. Ölçeğin, Türk toplumunda akut koroner sendrom tanısı alan bireylerde kullanılabileceği ve yaşam kalitesini çok boyutlu olarak değerlendirebileceği saptanmıştır.