Yaşlı bireylerde geriatrik ağrı ölçeği’nin geçerlik ve güvenilirlik çalışması

Abstract

Bu metodolojik araştırmanın amacı, yaşlı bireylerde Geriatrik Ağrı Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun geçerlik ve güvenirliğinin yapılmasıdır. Çalışmanın verileri, 1 Mart 2012 - 10 Haziran 2012 tarihleri arasında Akdeniz Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Polikliniği'ne ayaktan tedavi için gelen 244 bireyden toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak; Mini Mental Durum Değerlendirme Formu, araştırmacı tarafından hazırlanan hastaların tanıtıcı özelliklerini içeren Kişisel Bilgi Formu ve Geriatrik Ağrı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler, yüz yüze görüşme tekniği ile toplanmıştır.Ölçeğin Türkçe versiyonunun dil geçerliği çeviri ve geri-çeviri tekniği kullanılarak yapılmıştır. Geriatrik Ağrı Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun ölçüt geçerliği alt-üst grup ortalamalarına dayalı madde analizi ile belirlenmiş, üst ve alt grup madde puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (t=38.597 p= 0.000). Ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek üzere açıklayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Faktör analizi sonuçlarına göre; orijinal ölçek ile Türkçe versiyon alt ölçekleri benzer bulunmuştur. Ölçeğin Türkçe versiyonunun güvenirliğini değerlendirmek amacıyla iç tutarlık katsayısı ve madde analizi yöntemleri kullanılmıştır. Ölçeğin Cronbach alfa katsayısı 0.85, ölçek alt boyutlarının Cronbach alfa değerleri 0.67 - 0.93 arasında bulunmuştur. Ölçeğin madde analizi sonuçlarında, ölçeğin maddeleri arasındaki korelasyonların hepsi anlamlı düzeyde yüksektir. Değişkenler arasında önemli pozitif ilişki belirlenmiştir. Araştırmaya katılan yaşlı bireylerin, Geriatrik Ağrı Ölçeği puan ortalamalarına göre % 48.8'inde (n= 119) hafif ağrı, % 43 ünde (n=105) orta ağrı, % 8.2'sinde (n=20) şiddetli ağrı olduğu bulunmuştur.Sonuç olarak, Geriatrik Ağrı Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun yaşlı bireylerde ağrının niteliğini, şiddetini, fiziksel, duygusal, psikososyal ve davranışsal boyutlarını ölçmek için geçerli ve güvenilir bir araç olduğu saptanmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda, Geriatrik Ağrı Ölçeği'nin Türkçe versiyonunun farklı sosyo-demografik özelliklere sahip gruplarda uygulanması ve bu gruplardaki geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi önerilmektedir.