Abstract:
Bu çalışmada, Antalya ilinde karada kurulu gökkuşağı alabalığı işletmelerinin yapısal durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Faal olan 82 adet işletmenin 61 adedinde anket yoluyla elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Antalya ili genelinde alabalık işletmelerinin kuruluşu 1991-1995 yılları arasında yoğunlaşmaktadır. İşletmelerin %88,3'ü tam kapasite üretim yapmaktadır. Aktif olarak üretim yapan işletmelerin %50'nde proje kapasite artışı yapılabilir. Proje kapasite artışını engelleyen en önemli nedenler arasında su ve arazi yetersizliği ön plana çıkmaktadır. Antalya ilindeki işletmelerin %32,2'si 10-29 ton, %32,2'si 30-49 ton, %30,5'i 10 tondan az, %3,4'ü 50-99 ton ve 1,7'si ise 100 ton/yılın üzerindedir. İşletmelerin %62,3'ü aile işletmesi olup, işletmelerin kuruluşunda öz kaynak kullanım oranı %74,6'dır. Antalya'da faaliyet gösteren işletmelerin %45,8'i arazi mülkiyetine sahiptir.İşletmelerin %18'inin su ürünleri mühendisi çalıştırmamasına karşın, %57,9'u yetiştiricilikte danışman desteği almaktadır. Danışmanların %48,5'ini sektörde tecrübeli su ürünleri mühendisleri oluşturmaktadır. Özellikle %97,1 oranında balık hastalıkları konusunda danışman desteği almaktadırlar. İşletmelerin %83,9'u sigortasızdır.İşletmelerin %52,4'ünün kuluçkahanesi olmasına karşın, %52,3'ü yumurta ve yavru balık üretimi kendisine yeterli durumdadır. Kuluçkahanede kullanılan suyun %91,6'sı kaynak suyudur. Anaç balıkların sağımı en fazla kasım ayında gerçekleşirken, şubat ayında da sona ermektedir. Kuluçkahane sahibi işletmelerin yumurta açılım başarısı %45,7'sinin %70,0-80,0 ve yavru balık yaşama oranı %35,9'unun %70,0-80,0 arasındadır. İşletmelerin %17,1'i sadece yumurta, %46,2'si sadece yavru balık satışı gerçekleştirmektedir.Antalya'da faaliyet gösteren işletmelerin %70,5'i beton havuzda, %9,8'i de nehirde kafes balıkçılığı gerçekleştirmektedir. İşletmelerin %50,8'i kombine, %21,3'ü porsiyonluk, %21,3'ü yavru-porsiyonluk, %6,9'u yumurta-yavru ve %1,6'sı ise yavru üreten işletmelerdir. Yetiştiricilikte kullanılan suyun %62,3'ü kaynak suyu olup, işletmelerin %44,3'ünde su sıcaklığı 13-15 oC arasındadır. Ancak, gerek kaynak suyu gerekse akarsuların debileri %40,7 oranında 10-50 L/sn arsındadır. İşletmelerin %64,4'ü su ile ilgili hiçbir fiziksel ve %93,4'ü ise kimyasal ölçüm gerçekleştirmemektedir.İşletmelerde en fazla balık kayıpları hastalıklarından kaynaklanmakta olup, 0,3-5 g ağırlığındaki yavru balıklarda bu oran %70'tir. İşletme sahipleri büyük oranda hastalık problemini kendisi çözümlemeye çalışmakta ancak kendisi bir çözüm bulamaz ise farklı kaynaklardan destek almaktadır.