Pyrus serikensis A. GÜNER & H. DUMAN (ROSACEAE) türünün ekolojisi ve çoğaltılması üzerinde araştırmalar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin güneyindeki Antalya-Serik bölgesinde endemik bir tür olan Pyrus serikensis'in tohum çimlenmesi, fidan büyümesi ve hayatta kalma yüzdesinin belirlenmesidir. Çimlenme çalışmaları için tohum elde etmek amacıyla doğal habitatlardan hem 2009 hem de 2010 yılında Aralık ayı sonunda olgun meyveler toplanmıştır. Tohumlar ilk olarak farklı sıcaklık koşullarında muhafaza edilmiştir (Oda sıcaklığı 20-22 ºC ve buzbolabı 4 ºC). Daha sonra tohumlar iki fotoperiyot (tamamen karanlık ve aydınlık-karanlık (18-6 saat)), üç farklı sıcaklık (15, 20, 25 ºC) ve iki farklı hormon konsantrasyonu (1 ppm ve 10 ppm GA3) olmak üzere çeşitli kombinasyonlar altında çimlendirilmiştir. Denemeler üç tekrarlı yapılmıştır. Fidan büyümesi ve hayatta kalma oranını gözlemlemek için 2 yaşındaki fidanlar 2010 yılında Serik yakınlarında türün dağılım aralığı dahilindeki iki çalışma alanına dikilmiştir. Temel toprak özelliklerinin belirlenmesi için çalışma alanlarından toprak örnekleri alınmıştır. Ayrıca, bölgenin uzun süreli iklimsel verileri de elde edilmiştir. Elde edilen bulgulara gore, 2009 yılında toplanan tohumlar 2010 yılında toplanan tohumlardan anlamlı bir şekilde (p<.0001) daha yüksek çimlenme oranı göstermiştir (sırasıyla % 52 ve % 12). Pyrus serikensis'in tohum çimlenmesi için en iyi kombinasyon, oda sıcaklığında bekletmenin ardından çimlendirme dolabında 15 ºC'de aydınlık-karanlık (18 saat aydınlık-6 saat karanlık) uygulaması olarak bulunmuştur. Tohum çimlenmesi üzerine hormon uygulamaları arasında anlamlı bir farklılık saptanamamıştır. Çalışma alanlarının toprak tipinin tınlı, kireçli ve alkali olup, tuz içermediği tespit edilmiştir. Toprak makro ve mikro besin elementleri yeterli düzeyde bulunmuştur. İlk büyüme mevsimi sonunda fidan dikim alanlarında fidanların % 85' inin tuttuğu belirlenmiştir. Fidanların yıllık genel ortalama büyümesi 10.34 cm olarak bulunmuştur. Fidan dikim alanlarında büyüme ve hayatta kalma özellikleri bakımından farklılık gözlenmemiştir.