Sağlık hizmetlerinde örgütsel bağlılık, işe bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkilerin modellenmesi

Abstract

Bu çalışmada, hastanede çalışan personelin, çalıştıkları kuruma, işlerine olan bağlılıkları ile işten duydukları tatmin seviyelerinin belirlenmesi ve bu yapılar arasındaki ilişkinin modellenmesi hedeflenmiştir. Araştırma anket yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışanların örgüte bağlılık seviyelerini belirlemek amacıyla Meyer ve Allen'in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeği kullanılmıştır. İşe bağlılığı ölçmede Kanungo'nun tek boyutlu ölçeği tercih edilmiştir. İş tatminini ölçmek için ise, Churchill'in ?iş tatmini ölçeği? kullanılmıştır (Churchill, 1974). Uygulama, Antalya Devlet Hastanesi'nde görev yapmakta olan tüm personeli içermektedir. Personele 300 adet anket dağıtılmış, 288 adet kullanılabilir anket geri dönmüştür. Geri dönüş oranı %96 olmuştur. Toplanan veriler SPSS 11.0 paket programı ile değerlendirilmiştir. Güvenirlik ve geçerlilik, frekans ve yüzde, ortalama ve standart sapma, t testi, tek yönlü varyans, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Psiko-sosyal faktörler, işe bağlılık, örgüte bağlılık ve iş tatmini arasındaki yapı LISREL 8.54 paket programıyla oluşturulmuştur. İlk olarak, araştırmanın güvenirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Demografik özellikler (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi ve medeni durum) ve diğer özellikler (çalışma grubu, kıdem durumu, iş yaşamındaki toplam çalışma süresi, işe verilen önem, işe gelinmeyen ve geç gelinen gün sayısı ve işten ayrılma niyeti) frekans analizi ile incelenmiştir. Psiko-sosyal faktörlerin boyutları, işe bağlılık, örgütsel bağlılık boyutları ve iş tatmini ile bu kalemleri oluşturan soru maddelerinin ortalamaları ve standart sapmaları alınmıştır. Cinsiyetin ve medeni durumun, işe bağlılığa, psiko-sosyal faktörlere, örgütsel bağlılığa ve iş tatminine etkisi t-testi ile incelenmiştir. Eğitim durumunun, yaş ve çalışma gruplarının işe bağlılık, psiko-sosyal faktörler, örgütsel bağlılık ve iş tatminine etkisi Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ile incelenmiş; anlamlı etkileşimlerin kaynağının tespiti için Post-Hoc yöntemlerinden Scheffe testi uygulanmıştır. İşe bağlılık ve psiko-sosyal faktörler arasındaki ilişkiler ile örgütsel bağlılık boyutları ve psiko-sosyal faktörler arasındaki ilişkiler korelasyon testi ile incelenmiştir. İş tatmininin işe bağlılık, psiko-sosyal faktörler ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi de korelasyon testi ile incelenmiştir. İşe gelinmeyen ve geç gelinen gün sayısı değişkenlerinin işe bağlılık, psiko-sosyal faktörler, örgütsel bağlılık boyutları ve iş tatmini ile arasındaki ilişkiler de yine korelasyon testi ile incelenmiştir. İş tatminin ve örgütsel bağlılık boyutlarının hangi faktörlerden etkilendikleri çoklu regresyon analiziyle belirlenmiştir. Son olarak, psiko-sosyal faktörler, işe bağlılık, örgüte bağlılık ve iş tatmini arasındaki ilişkiler yol (path) diyagramıyla belirlenmiştir. Araştırmanın sonunda, analiz ve testlerin sonuçları irdelenmiş ve bu sonuçlar doğrultusunda örgütsel bağlılığı, işe bağlılığı ve iş tatminini artıracak öneriler belirtilmiştir.