Antalya ili Kumluca ilçesi seralarının teknik ve yapısal yönden incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Antalya ili Kumluca ilçesindeki seraların teknik ve yapısal yönden incelenerek mevcut durumlarının ve yapısal sorunlarının belirlenmesi ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, seracılığın yoğun olarak yapıldığı Antalya ili Kumluca ilçesindeki sera işletmelerinde 2006 yılı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında anket uygulanması ve gerekli incelemelerin yerinde yapılması biçiminde yürütülmüştür. Sera işletmelerine uygulanan anket çalışmasının yöreyi temsil edebilmesi amacıyla, Kumluca ilçesindeki toplam sera varlığı, taban alanları dikkate alınarak Tabakalı Örnekleme Yöntemine göre 5 tabakaya ayrılmıştır. Her bir tabakaya ilişkin anket çalışması yapılacak sera işletmesi sayısı Neyman yöntemi ile belirlenmiş ve toplam olarak 76 adet serada anket çalışması yürütülmüştür. Anket çalışması ile yöredeki seralarda yapılan bitkisel üretim, seraların yapısal özellikleri, boyutlandırma ve planlama kriterleri, sera içi çevre koşullarının yeterliliği ve sera işletmelerinin araştırma konusuyla ilgili sorunları hakkında bilgi edinilmiştir. Ayrıca, seraların boyutlandırmasında ve çevre koşullarının yeterliliğinde etkili olan havalandırma, ısıtma ve soğutma sistemlerine ilişkin bulgular da yerinde ölçülerek kaydedilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilere göre, incelenen 76 adet seranın kapladığı alan yaklaşık 167990 m2 olarak belirlenmiştir. Toplam sera alanının 47511 m2'ini cam seralar, 120479 m2 plastik seralar oluşturmaktadır. İncelenen seralarda ortalama sera alanı 2.2 da (2200 m2) olarak belirlenmiştir. Seralarda yapılan bitkisel üretim incelendiğinde ise % 17.1'inin ticari amaçlı fide üretim seraları ve % 82.9'unun sebze üretim seraları olduğu saptanmıştır. Sebze üretim seralarında yetiştirilen ürünler arasında % 41 ile domates birinci sırada yer almakta ve bunu sırası ile biber (% 24), patlıcan (% 21), kabak(% 7), kavun (% 4) ve hıyar (% 3) izlemektedir. Araştırma alanındaki seraların % 82.9'unu yetiştirme seraları, % 17.1'ini üretim seraları oluşturmaktadır. Araştırmada özel işletmelere ait olan fide üretim seraları (% 17.1) dışındaki diğer tüm sebze üretim seralarının (% 82.9) boyutlandırma ve planlama kriterleri açısından yörenin ekolojik koşullarına uygun olmadığı saptanmıştır. Ayrıca, incelenen sebze üretim seralarında çevre koşullarının denetiminde önemli rol oynayan havalandırma, ısıtma ve soğutma sistemlerinin de yetersiz olduğu saptanmıştır. Bu nedenlerle, Kumluca yöresinde seracılığın modern bir görünüme sahip olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonunda, yörenin ekolojik koşullarına uygun olarak taban alanı 432 m2 olan 9×48 m boyutlarında beşik çatılı bir cam sera ile taban alanı 416 m2 olan 8×52 m boyutlarında gotik çatılı bir plastik sera olmak üzere alternatif iki sera projesi önerilmiştir. Önerilen sera projeleri ile yöre seracılığının yapısal gelişimine ve modern seracılığın yaygınlaşmasına katkı sağlanacağı umulmaktadır.