Bauhaus felsefesi ve endüstriyel tasarımdaki işlevsellik boyutu

Abstract

Bauhaus'un sanatta birliği amaçlayan ütopik tanımlaması `Yarının Binası'başlığından oluşur. Bu tanımlama beraberinde akademik ve eğitimli yeni bir sanatçıtipini zorunlu kılmıştır. Bauhaus'un kurucusu Walter Gropius bu amaca ulaşmak içinyeni öğretim metodlarını geliştirmenin gerekliliğini görmüş ve sanata dayalı tüm elsanatlarına yönelik olarak : ?Okul, zaman içinde atölyelere dönüşecektir?açıklamasını yapmıştır. Bauhaus'un Weimar dönemiyle birlikte, sanatçı vezanaatçılar atölyeleri birlikte yönetmişlerdir. Bu durum, güzel sanatlar ve uygulamalısanatlar arasındaki ayrımı ortadan kaldırmıştır.Teknik ilerlemenin yol açtığı gereklilikler, el işçiliğinin yeniden değer kazanmasınaengel teşkil etmemiştir. Bu sebeple, 1923 Dessau periyodunda Bauhaus, büyük birtepkiyle programını değiştirmiştir. Yeni sanat anlayışı için : ?Sanat ve teknoloji : yenibirlik? sözleri sloganlaşmıştır. Fonksiyonel ve estetik beklentileri göz önündebulunduran standartlar, endüstriyel tasarımlara başarıyla uygulanmıştır. Bauhausatölyeleri; basit bir aydınlatma elemanından, komple bir eve kadar, seri üretim içinprototipler üretmiştir.Tabiû ki : Hayata ve çevresine ait yeni bir sosyal ve eğitimsel düzen talebi, herzaman başarılı olamaz. Bu hedefte Bauhaus tek başına değildi, fakat yıllar sonrabaşarısı nedeniyle, ismi bu akımla eşanlamlı hale gelmiştir.Bauhaus'un gelişimi kesinlikle doğrusal bir grafik değildir. Yönetimin süreklideğişimi; çevreden kaynaklanan sanatsal etkileşim ve Bauhaus deneyininsahnelendiği siyasi platform gibi durumlarla birleşerek kalıcı değişikliklere yolaçmıştır. Bu deneyin birçok sonucu şu anki çağdaş yaşamın içine karışmaktadır.1937'de Chicago da kurulan Yeni Bauhaus, 1933'te ulusal sosyalist baskıneticesinde dağılan Bauhaus'un varisidir. Bütün Amerika'da Bauhaus fikirleri güçlübir etki yaratmıştır. Ancak Yeni Bauhaus'ta yakalanan bu etki; Walter Gropius'unmüfredatını benimseyip daha da geliştiren Weimar ve Dessau dönemleri ilegerçekleşmiştir.Bauhaus ve endüstriyel tasarımdaki işlevsellik boyutunu değerlendiren buçalışma dört bölümden oluşmuştur :Birinci bölümde Bauhaus'un tarihsel gelişimi incelenirken, Bauhaus'un oluştuğuortam ve bu fikrin ortaya çıkmasında etkili olan kişiler ve kurumlar araştırmaya dahiledilmiştir. Aynı zamanda okulun gelişim süreci ve bu süre içinde yayınladığımanifestolar konu edilmiştir.ixkinci bölümde Bauhaus'un farklı eğitim sistemi, temel ilkeler ve öğretimin kapsamıbaşlıkları altında incelenmiştir. Okula öğretici olarak bağlanan sanatçıların, sanat vezanaatın birliği için yaptıkları çalışma yöntemlerine yer verilmiştir.Üçüncü bölümde Bauhaus'un endüstriyel tasarıma olan katkıları incelenirken,endüstri ürünü, işlevsellik ve formun standartlaştırılması kavramları açıklanmayaçalışılmıştır.Dördüncü bölümde `Bauhaus Stili' diyebileceğimiz yalın, hafif, işlevsel ve estetikesaslara dayanan yaklaşımın oluşturduğu karakteristikler renk, malzeme ve formbaşlıkları altında irdelenmiştir.Beşinci bölümde ise, Bauhaus'un gelişim süreci ve ortaya koyduğu ürünlerinyakaladığı evrensellik incelenirken, miras bıraktığı düşünce sisteminin 21. yüzyıldaaydınlatma elemanları, ev aksesuarları, mutfak gereçleri ve mobilya tasarımındaulaştığı nokta günümüzden bazı örneklerle değerlendirilmeye çalışılmıştır.Tüm bu başlıklar altında elde edilen bulgulara göre varılan nokta endüstriyeltasarımın kurucusu olan Bauhaus'un, bu alanda bir başlangıç noktası olduğu vekendinden sonra gelenlere örnek teşkil ettiği olmuştur.