9 no’lu Antalya Şer’iyye Sicili defterlerine göre 1853-1859 yılları arasında Antalya şehrinin idari ve sosyo-ekonomik durumu

Abstract

Antalya'nın 1853-1859 yıllan arasındaki idarî ve sosyo-ekonomik durumunun incelendiği bu tez çalışmasında şer'iyye sicilleri (IX Numaralı Antalya Şer'şyye Sicili Defteri) esas alınmıştır. Eski bir liman kenti olan Antalya, bu ticarî özelliğini Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde de sürdürmüştür. Osmanlı Devleti'nde her alanda başlayan bozulma ve gerilemenin giderilmesi için girişilen yenilik hareketlerinden en çok etkilenen kentler Anadolu kentleri olmuştur ki, Antalya bunların başında gelmektedir. Özellikle idarî, sosyal, adlî, beledî ve ekonomik alanlarda H Mahmut ve Tanzimat dönemlerinde hız kazanan bu yenilik hareketlerinin Antalya'ya da yansıtıldığı anlaşılmaktadır. Bu dönemde, Antalya'da idarî mekanizmada kaymakamlar, adlî yargıda nâibler görev alırken, reform hareketlerine bağlı olarak oluşturulan değişik kurumlarla ilgili bazı bilgilerin belgelere yansıdığı görülmektedir. Ekonomik yönden tedavülde olan paralar ve çeşitli ürünlerin fiyatları; sosyal bakımdan etnik-dinî yerleşim, ailelerin durumları gibi özellikler de göz önünde bulundurulduğunda Antalya'nın tipik bir Osmanlı-Anadolu kenti hüviyetim gösterdiği söylenebilir.