Abstract:
Formaldehit inhalasyonunun, burun mukozasında irrite edici özelliği olduğubilinmektedir. Fakat bu irritasyonun sitolojik düzeydeki boyutu tam olarakbilinmemektedir. Bu çalışmada formaldehit inhalasyonunun sıçanlarda hücrelerarasıbağlantı kompleksleri üzerine etkisi ışık mikroskobik, immünohistokimyasal ve elektronmikroskobik (TEM) yöntemlerle incelendi.Bu çalışmada yetişkin, Rattus norvegicus türü 20 adet dişi sıçan kullanıldı.Kontrol grubunda 10, deney grubunda 10 denek olmak üzere 2 grup oluşturuldu. Deneygrubu sıçanlar 90 gün süreyle günde 6 saat, haftada 5 gün olacak şekilde 15 ppmformaldehit buharına maruz bırakıldı. Her bir grupta, deney süresinin bittiği gündeneklerin nazal mukoza örnekleri alınıp histolojik yöntemlerle incelendi.Işık mikroskobik düzeyde, immünohistokimyasal yöntemlerle pozitif boyananprotein yapılarının (E-Cadherine, Occludin, Y-catenin) boyanma yoğunluğu yarı-kantitatif olarak değerlendirildiğinde, deney grubu bireylerinde daha düşük boyanmayoğunluğu gözlendi. Ayrıca solunum epitelinde; goblet hücrelerinde hipertrofi , bazallaminada yer yer kırılmalar, epitel hücrelerinde proliferasyon ve bu nedenle epitelkalınlığında gözle görülür artış belirlendi. TEM düzeyinde bazal laminada kalınlaşmave yer yer dejenerasyonlar, sitoplazmik alanlarda vakuol artışı ve kinosilyumlarıntübüler yapılarında düzensizlikler ile membranlarında netlik kaybı gözlendi.Sonuç olarak formaldehit inhalasyonun, hücreler arası bağlantı komplekslerininyapısında bulunan protein miktarında gözle görülür bir azalmaya neden olduğu dahayüksek dozaj uygulamalarında ise hücreler arası bağlantı komplekslerinde kopmalarolacağını düşünmekteyiz.
