Maş [Vigna radiata (L.) Wilczek] genotiplerinin fenolojik, morfolojik ve tarımsal özellikler bakımından börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] ile karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Antalya ili 2002 yılı ikinci ürün koşullarında Türkiye'nin Batı Akdeniz Bölgesi'nin ova koşullarını temsilen yürütülmüştür. Çalışmanın amacı; Antalya ilinde ikinci ürün koşullarında, dış kaynaklı (Faisalabad, Pakistan) 4 Maş [Vigna radiata (L.) Wilczek] genotipinin, bir yerel kontrol (Gazipaşa) ve 2 börülce [Vigna unguiculata (L.) Walp.] çeşidiyle kıyaslanarak; Türkiye'nin Batı-Akdeniz bölgesinin ova koşullarına en uygun maş genotiplerini seçmek ve tarımsal, morfolojik ve fenolojik özellikler bakımından adaptasyon yeteneklerini test etmektir. Genotipler arasında bitki genişliği, bakla genişliği, taze bakla verimi, dane verimi ve hasat indeksi bakımından istatistiki olarak önemli bir fark bulunmazken; diğer özellikler için önemli genotipik etkiler tespit edilmiştir. Maş genotiplerinin tarımsal, morfolojik ve fenolojik özelliklerinin börülce çeşitleri ile ortogonal karşılaştırılması sonucunda bitki genişliği bakımından önemli bir fark gözlenmemiştir. Ancak diğer tüm özellikler için istatistiki olarak önemli farklar bulunmuştur. Sonuçlar; tarımsal, morfolojik ve fenolojik özellikler temelinde maş genotiplerinin börülce çeşitlerine göre daha iyi özellikler gösterdiğini ortaya koymuştur. Özellikle, Gazipaşa kontrol genotipi börülce çeşitleri de dahil olmak üzere diğer maş genotiplerinden daha yüksek dane verimi sağlamıştır. Buna karşın Nimb 101 maş genotipi diğer genotiplere nazaran daha yüksek taze bakla verimine sahiptir. Bu sonuçlara göre, maş genotiplerinin yüksek sıcaklık stresine karşı dayanıklılığının börülce çeşitlerinden fâzla olduğu ve Batı-Akdeniz Bölgesi'nin ova koşulları için alternatif bir baklagil olarak yetiştirilebileceği belirlenmiştir.