Türkiye'de ilk ve orta düzey kamu yöneticilerinin sosyolojik görünümü ve yöneticilik özellikleri, "Antalya örneği"

Abstract

Bu çalışmada; Türk Kamu Yönetimi'nde ilk ve orta düzey yöneticilerin sosyolojik görünümleri ve yöneticilik özellikleri araştırılmıştır. Sosyolojik görünüm açısından; ilk ve orta düzey yöneticilerin yaş, cinsiyet, ailevi özellikler, eğitim durumu dağılımları ve yetişme koşullan ele alınmıştır. Yöneticilik özellikleri açısından da; otoriter ve demokratik yöneticilik özelliklerinden hangisini gösterdikleri saptanmaya çalışılmıştır. Bu konuların yanı sıra, yöneticilik kariyerleri ve yöneticilik konusundaki eğitim durumları da incelenmiştir. Araştırma, Antalya İl Merkezi'ndeki çeşitli kamu kuruluşlarında görevli ilk ve orta düzey yöneticilerle sınırlandırılmıştır. Antalya örneği çerçevesinde ele alınan konunun, genel olarak Türk Kamu Yönetimi'nde görevli ilk ve orta düzey yöneticilerin özelliklerini yansıtacağı varsayılmıştır. Aranan özellikleri ortaya çıkarmak amacıyla, Antalya İl Merkezi'ndeki, merkezi yönetim ve yerinden yönetim kuruluşlarında görevli ilk ve orta düzey yöneticilere yönelik bir alan araştırması yapılmıştır. Çalışma, büyük ölçüde bu alan araştırmasına dayanmaktadır. Yöneticilerin yetişme koşullan incelendiğinde; genellikle dar gelirli ve eğitim düzeyi düşük ailelerden geldikleri görülmüştür. Yöneticilerin eğitim durumlan ve yöneticilik görevleri konusunda eğitimlerine bakıldığında; çoğunun yüksek öğrenim yaptığı ancak yönetim bilimi konularıyla ilgili alanlarda yüksek öğrenim yapanların oranının düşük olduğu; %50'ye yakınının yönetim bilimi konularında hizmetiçi eğitim aldığı, hizmetiçi eğitim sürelerininse genelde çok kısa olduğu görülmüştür. Yöneticilik konusunda, yüksek öğrenimde ve hizmetiçi eğitimde yeterli düzeyde eğitim almadıklan sonucuna ulaşılmıştır. Yöneticilik görevinin öğrenilmesinde en önemli faktörün, görev süresince üstlerden görerek, deneyim kazanma olduğu saptanmıştır. Eğitim konusunda ulaşılan bir başka sonuç da; ilk ve orta düzey yöneticilerde, yabancı dil bilenlerin oranının çok düşük olduğudur. Otoriteyi kullanma biçimlerine göre yöneticilik özellikleri açısından; ilk ve orta düzey yöneticilerin büyük ölçüde demokratik yöneticilik özellikleri gösterdikleri saptanmıştır. Yöneticilik özelliklerini belirlemek amacıyla oluşturulmuş 9 ölçütten; 8'ine göre demokratik, l'ine göre otoriter özellik gösterdikleri belirlenmiştir.