İmalat sanayinde kobi'lerin yeri ve bölgesel bir değerlendirme

Abstract

Bu çalışmanın amacı, imalat sanayinde faaliyette bulunan KOBİ'lerin ve büyükbo} işletmelerin çeşitli yapısal göstergeler aracılığıyla karşılaştırılarak, KOBİ'lerin mevcut durumlarının değerlendirmesini yapmaktır. Yapılan değerlendirmede sektörel ve bölgesel karşılaştırmalara yer verilmiş ve Batı Akdeniz Bölgesi imalat sanayi işletmeleri çeşitli göstergeler açısından incelenmiştir. Çalışmada 10-199 arası çalışanı bulunan işletmeler KOBİ, 200 ve daha fazla çalışanı bulunan işletmeler ise büyük boy işletme^ kapsamına alınmıştır. İkincil kaynaklardan elde edilen çalışan sayısı, katma değer, çevirici güç kapasitesi gibi veriler anlamlı veri setlerine dönüştürülerek sektörel ve bölgesel düzeyde karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, sektörlerin toplam ve faktör verimliliklerinin ölçekler arasında anlamlı bir şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı varyans analizi aracılığıyla araştırılmıştır. Çalışmanın amacına uygun olması nedeniyle grafiklerde kutu gösterim tercih edilmiştir. Gerek varyans analizinde gerekse grafik çiziminde SPSS istatistik paket programından yararlanılmıştır. Kullanılan göstergeler itibariyle KOBİ'ler içerisinde belirgin bir şekilde ön plana çıkan sektöre rastlanmamış, büyük boy işletmeler içerisinde ise toplam verimlilik açısından taş ve toprağa dayalı sanayi, emek verimliliği açısından kimya-petrol, kömür, kauçuk ve plastik ürünleri sanayi dikkati çeken sektörler olmuştur. Varyans analizi sonucunda toplam ve faktör verimlilikleri itibariyle ölçekler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bölgesel açıdan sanayileşmenin yoğun olduğu İstanbul-Kocaeli, İzmir, Doğu ve Güneydoğu Marmara Bölgeleri ön plana çıkarken, Batı Akdeniz Bölgesi imalat sanayi işletmelerinin istihdam ve katma değer paylarının çok düşük oranlarda seyrettiği gözlenmiştir